Ảnh hưởng nặng nề nhất là hệ thống 18 nhà nổi bán hải sản tươi sống ở cảng Vũng Áng. Từ ngày có sự cố cá chết đến nay, các quán nổi này hầu như không có khách. Từ chỗ ngày bán vài tạ mực nhảy, nay cả hệ thống chưa bán nổi chục kg. Chúng tôi vào quán Anh Tiến giữa giờ ăn trưa, ông chủ quán vẫn nằm trên võng trong tiếng kẽo kẹt phát ra xung quanh nhà mỗi khi sóng vỗ.

Dọc Quốc lộ 1 A qua thị xã trẻ hơn 1 tuổi (thậm chí nhiều bài hát đã được sáng tác đề cập đến một thành phố Kỳ Anh trong tương lai) những ngày này có nhiều bảng biển cho thuê, bán nhà. Anh H, một nhà đầu tư đất tại Hà Tĩnh cho hay, hai tháng trước, anh lỡ xuống tay đấu giá hai mảnh đất tại xã Kỳ Liên 1,5 tỷ đồng.

Nay, sau sự cố cá chết, rao bán 800 triệu đồng chưa có người mua. Vào thăm ông giáo già ở phường Sông Trí, trung tâm thị xã Kỳ Anh, cách Formosa gần 15km, ông nói: Tới đây hàng loạt cột khói của Formosa hoạt động, để tránh ô nhiễm, ông cũng tính bán nhà chuyển theo con ra Hà Nội.

Formosa tuyển công nhân Việt thạo tiếng Trung

Để hình thành một đô thị, đặc biệt là đô thị gắn với công nghiệp, điều đầu tiên phải tạo ra công ăn việc làm tại chỗ cho dân cư. Tuy nhiên, Formosa với vai trò là trung tâm công nghiệp của Khu kinh tế Vũng Áng, mở rộng ra là thị xã Kỳ Anh đang có nhiều rào cản lớn đối với con em bản địa.

Hỏi nhiều người dân Kỳ Anh về việc con em họ có được vào làm việc cho Formosa dài hạn hay không đều chỉ nhận được những cái lắc đầu. Nguyên nhân vì Formosa đặt ra yêu cầu tuyển người, kể cả công nhân đều phải biết tiếng Trung. Vì không biết tiếng, sau một thời gian từ miền Nam và miền Bắc về làm cho Formosa, thanh niên trai tráng của Kỳ Anh lại lục tục kéo nhau ra Bắc vào Nam mưu sinh.

Quanh khu vực Formosa, biển hiệu cho thuê, bán nhà, bán đất ngày càng nhiều hơn.

Theo báo cáo của Ban Quản lý Khu Kinh tế Hà Tĩnh, số lao động chính thức làm cho chủ đầu tư Formosa tính đến cuối tháng 6/2016 là 6.300 người; trong đó có đến hơn 1.200 người nước ngoài (chủ yếu là Đài Loan). Đây là một tỷ lệ không hề bình thường so với các doanh nghiệp nước ngoài đầu tư tại Việt Nam hiện nay. Trong số hơn 5.000 lao động Việt Nam, việc con em ở Kỳ Anh có được việc làm tại Formosa đã, đang và sẽ không hề dễ.

Để chuẩn bị từ trước bước chuyển nghề cho người dân Kỳ Anh, từ nguồn vốn trung ương, tỉnh Hà Tĩnh và xã hội hoá, Trường Cao đẳng nghề Hà Tĩnh, phân hiệu Vũng Áng đã được đầu tư bề thế với tổng mức đầu tư 500 tỷ đồng (đã triển khai giải ngân được khoảng 200 tỷ đồng). Phòng học, nhà xưởng thực tập đã xong nhưng trường luôn rơi vào cảnh thiếu học viên. Ông Trần Quốc Hoàn, trưởng phòng đào tạo nhà trường cho hay có  các cơ quan chức năng vào làm việc với Formosa nhưng số lượng học viên được đào tạo, gắn với giải quyết việc làm rất ít.

“Họ nói sẵn sàng hợp tác nhưng thực tế khi tuyển dụng lại khác, không được mấy học viên được nhận vào làm việc. Cái khó nhất của họ đặt ra là trình độ công nhân cũng phải biết thạo tiếng Trung. Chúng tôi lập chương trình đào tạo tiếng Trung nhưng công nhân thấy khó, không theo học. Đến cả nhà máy Samsung ở Thái Nguyên, họ tuyển công nhân cũng chỉ tốt nghiệp phổ thông, không cần biết tiếng Anh hay tiếng Hàn, việc Formosa đặt ra yêu cầu này như bắt bí công nhân”.

Ông Hoàn cho hay, với quy mô lao động 50.000 người dân bản địa tại thị xã Kỳ Anh, trong điều kiện nghề biển khó khăn sau sự cố môi trường, việc chuyển đổi nghề hết sức cấp bách. “Chúng tôi đề nghị các cơ quan chức năng làm việc với Formosa để họ đưa ra tiêu chí đào tạo nghề cụ thể và ký cam kết nhận lao động. Giờ lao động ở đây được tỉnh hỗ trợ học phí, nếu chúng tôi đào tạo không đạt như yêu cầu của Formosa, sẵn sàng trả lại phí lại cho tỉnh. Riêng tiếng Trung không nên yêu cầu với trình độ công nhân. Nếu không làm ngay, con em Hà Tĩnh vốn có đặc tính thích đi làm ăn xa sẽ tiếp tục ra đi” - ông Hoàn nói.

Theo Tiền Phong