Ngày 3/4, giá cà chua thu mua tại vườn ở Đơn Dương vẫn không nhích lên quá con số 1000 đồng/1kg, nhà nông chán nản, nhà buôn chờ thời… là không khí chung của thị trường cà chua thời điểm này. Đã đến lúc cần đặt câu hỏi: Trồng khi nào? Xuất đi đâu? Và bao nhiêu là đủ? Cho những định hướng tiếp theo với cà chua và một số loại rau, củ Đà Lạt.

Những trái cà chua đẹp vẫn đang chờ được xuất đi đúng với giá trị.

Từ “lỗ” tới “lỗ”

Đó là câu than thở chung của hầu hết các nông dân đang trồng cà chua hiện nay,  nhất là ở các vùng có diện tích cà chua lớn như Đơn Dương, Đức Trọng, Đà Lạt. Từ đầu vụ Đông- Xuân đến nay, giá cà chua thu mua tại vườn chỉ dao động từ 300- 1000 đồng/1kg, nhiều nông dân cho biết với giá này chỉ biết “mất trắng” chi phí, nhiều lắm là lấy lại được tiền giống cây con.

Anh Nguyễn Văn Chung (xã Ka Đô- Huyện Đơn Dương) ngậm ngùi chia sẻ “Hai sào cà chua này coi như bỏ đi rồi. Từ đầu năm thấy giá cà chua thấp, nuôi hy vọng giá sẽ tăng vọt sau một thời gian dài mất giá, nào ngờ vẫn chững giá, với giá như hiện nay chỉ giỡ bỏ đi chứ thuê công hái còn lỗ nặng hơn”.

Không chỉ có người trồng cà chua mà những vựa thu mua cà chua cũng “cùng chung số phận” lỗ nặng. Chị Tạ Thị Bảy (Thạnh Mỹ- Đơn Dương), chủ một vựa mua cà chua xuất đi các tỉnh cho biết “Mua cà chua về như nhà tôi không ít lần phải đem đổ bỏ vì để lâu cà hư, giá thành thấp quá xuất đi cũng lỗ công vận chuyển. Giá tại vườn rẻ, cứ nghĩ mua về đợi giá lên những cũng không khả quan”.

Phòng Nông nghiệp huyện Đơn Dương cho biết địa phương này đang có trên 1000 ha cà chua đang vào mùa thu hoạch. Nhưng với giá cả hiện nay nhiều nhà nông chọn cách cầm chừng chờ giá tăng nếu không chỉ còn cách giỡ bỏ hay bán tống bán tháo lấy lại tiền vốn.

Theo ông Huỳnh Ngọc Thận- Chủ tịch Hội Nông dân huyện Đơn Dương “ Chưa năm nào giá cà chua rớt giá kéo dài như hiện nay. Giá thấp quá chỉ đủ lấy lại tiền giống, từ đầu năm đến nay giá cà chua không tăng, nông dân lỗ rất nhiều”.

Cần một hướng đi

Nông dân trồng cà chua ở Đà Lạt hiện đang liên tục thay đổi sang trồng các giống cà chua mới để cạnh tranh trên thị trường. Trong ảnh là vườn cà chua Beef của hộ gia đình ông Mai Văn Khẩn (phường 12, Tp Đà Lạt).

Câu chuyện cà chua rớt giá, nhà nông chịu lỗ không còn là chuyện mới, thế nhưng vẫn tiếp diễn trong thời gian dài. Từ những phán đoán thời vụ tự phát, thiếu thông tin thị trường, đầu ra không ổn định mà những người nông dân đang phải dở khóc dở cười với chính thành quả từ sức lao động của mình.

Cần phải có một “lối thoát” bề vững đang là bài toán khó giải cho trái cà chua Đà Lạt.

Ông Nguyễn Văn Sơn- Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Lâm Đồng phân tích: Cà chua rớt giá có nhiều nguyên nhân, cung vượt quá cầu trong thời gian dài là nguyên nhân chủ yếu.

Hiện nay, nhiều vùng trong cả nước đã trồng được cà chua nên sản lượng ra thị trường rất nhiều, hơn nữa sự thiếu liên kết giữa nhà nông với nhà tiêu thụ, mối liên kết này hiện còn rời rạc. Hơn nữa, hiện tại cũng chưa thể tự sản xuất sản phẩm từ nông sản… là những lý do chủ yếu khiến nhà nông điêu đứng.

Thực tế đã cho thấy, nhiều mô hình Hợp tác xã đã thành công trong việc liên kết tìm đầu ra ổn định cho sản phẩm nhưng số lượng này không nhiều, cũng chỉ điểm được vài cái tên quen thuộc như: Dalat G.A.P, Anh Đào, Xuân Hương… còn lại bà con nông dân đa số trồng tự phát, chưa có định hướng quy hoạch thời vụ. Cho nên, tăng cường các mô hình liên kết thành công, có định hướng, quy hoạch, phân chia cây trồng theo vùng, điều tiết sản xuất là những hướng đi cần tích cực thực hiện trong thời gian tới để tránh trường hợp được mùa mất giá, được giá mất mùa.

Không chỉ mình cà chua mà nhiều loại rau, củ ngắn ngày của Đà Lạt đang cùng chịu cảnh rớt giá như bắp cải, cải thảo,… bởi với sự phát triển không ngừng của khoa học kỹ thuật. Nhiều địa phương trong cả nước đã bắt đầu trồng được nhiều loại rau, củ vốn trước đây là độc quyền của vùng rau Đà Lạt (gồm cả vùng phụ cận Đức Trọng, Đơn Dương).

Nên chăng cần có hướng đi mới cho những loại rau, củ độc quyền Đà Lạt? Mỗi địa phương cần xác định những loại rau thế mạnh, nhắm vào những loại mà nơi khác không trồng được, từ đó phân chia vùng trồng thích hợp, tập trung, tránh trồng tràn lan, tự phát là giải pháp cần thiết.

Bài học cà chua rớt giá nói riêng và nhiều loại rau, củ Đà Lạt nói chung chính là kinh nghiệm cho những vụ mùa tiếp theo cho rau, củ ngắn ngày của tỉnh. Đã đến lúc cần thay đổi cách làm ăn, suy nghĩ từ chính những người nông dân bởi không ai khác mà chính họ mới là những người chịu thiệt từ những thói quen, phán đoán trồng trọt của mình, có thay đổi thì mới có thắng lợi.

Theo Báo Lâm Đồng