Trong ba ngày đầu tháng 10, tỷ giá USD/VND đã tăng giá mạnh so với những ngày trước đó. Tỷ giá niêm yết của các ngân hàng thương mại (NHTM) tăng từ mức 21.195/21.245 đồng/USD cuối tháng 9/2014 lên mức 21.270/320 đồng/USD trong ngày 3/10.

Tiếp đó, trong ngày 6, 7/10, tỷ giá USD tại các NHTM giao dịch ở mức cao 21.265 – 21.325 đồng/USD (mua vào - bán ra).

Tỷ giá trên thị trường liên ngân hàng tăng từ khoảng 21.220 VND/USD trong ngày 30/9 lên mức cao nhất khoảng 21.300 VND/USD trong ngày 3/10.

Trong lúc Ngân hàng Nhà nước khẳng định năm nay là năm thứ 3 liên tiếp thị trường ngoại hối tiếp tục ổn định. Thì việc tỷ giá USD/VND bất ngờ tăng mạnh khiến nhiều người lo lắng đặt câu hỏi, điều gì đang diễn ra trên thị trường?

Mới đây, trả lời chất vấn trước Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Thống đốc Nguyễn Văn Bình cũng khẳng định, tỷ giá luôn nằm trong định hướng chỉ đạo của NHNN và luôn biến động trong phạm vi cho phép.

Thực tế, NHNN đã không phải can thiệp thị trường ngoại hối trong suốt thời gian qua. Nếu có can thiệp, chỉ là những biện pháp chủ động của Nhà nước nhằm nâng cao khả năng xuất khẩu của nền kinh tế. Trong năm 2014, vừa qua (tháng 6) NHNN đã có chủ động điều chỉnh tỷ giá với mức 1%, đến nay diễn biến tỷ giá rất ổn định. Trong 3 năm qua, dự trữ ngoại hối nhà nước tăng hơn 5 lần so với 2011, đến nay đã đạt trên 35 tỷ USD.

Giám đốc chi nhánh một Ngân hàng thương mại cho biết, việc các NHTM bất ngờ tăng tỷ giá trong mấy ngày qua có thể do một vài lý do. Thứ nhất, có tin đồn NHNN chuẩn bị điều chỉnh tăng tỷ giá. Thứ hai, thị trường bước vào quý IV, nhu cầu cần ngoại tệ để nhập khẩu hàng hóa từ phía các doanh nghiệp tăng lên; doanh nghiệp cũng cần mua USD trả nợ vay tới hạn.Bên cạnh đó, NHNN vẫn tiếp tục mua ngoại tệ để tăng dự trữ quốc gia. Lượng cầu tăng, khiến các ngân hàng phải cân đối lại nguồn USD, do đó có thể khiến tỷ giá tăng. Tuy nhiên, “tin đồn vẫn là nguyên nhân chính khiến tỷ giá tăng mạnh”, vị giám đốc chi nhánh nói.

Cũng ngay sau khi có hiện tượng trên, NHNN cũng đã cho biết, nguyên nhân biến động tăng tỷ giá chủ yếu là do yếu tố tâm lý trước tin đồn NHNN điều chỉnh tỷ giá, chứ không bắt nguồn từ cân đối cung cầu ngoại tệ trên thị trường.

Theo Phó Thống đốc Nguyễn Thị Hồng, cung cầu ngoại tệ hiện nay vẫn ổn định, tháng 9 cán cân thanh toán tổng thể vẫn tiếp tục thặng dư, tính chung trong 9 tháng đầu năm thặng dư khoảng 11 tỷ USD. Nhu cầu mua ngoại tệ của các tổ chức và cá nhân từ tổ chức tín dụng không nhiều, trong tháng 9 hệ thống các tổ chức tín dụng tiếp tục mua ròng từ khách hàng.

Thời gian qua, lãi suất liên ngân hàng ở mức thấp khiến một số tổ chức tín dụng mua ngoại tệ để giảm mức âm trạng thái. Tuy nhiên áp lực tăng tỷ giá từ nguyên nhân này không đáng kể, bởi trên thực tế dư thừa thanh khoản VND của hệ thống đã giảm so với thời gian trước đây. Đặc biệt, trong bối cảnh tín dụng đang tăng trưởng trở lại (đến cuối tháng 9, tín dụng toàn hệ thống tăng 7,26% so với cuối năm 2013.

Đòn tâm lý không thể gây “sốt”

Khẳng đinh hướng điều hành tỷ giá trong thời gian tới, ngày 7/8, Phó Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, NHNN sẽ không điều chỉnh tăng tỷ giá bình quân liên ngân hàng mà tiếp tục giữ ổn định như hiện nay. Đồng thời, trong điều hành NHNN sẽ phối kết hợp đồng bộ các công cụ chính sách tiền tệ để điều tiết lượng vốn khả dụng hợp lý hỗ trợ cho việc ổn định tỷ giá và sẵn sàng can thiệp ngoại tệ khi cần thiết để ổn định thị trường.

Ngay sau khi có ý kiến của NHNN, ngày hôm nay (8/10), tỷ giá USD đã bắt đầu hạ nhiệt. Hiện, tỷ giá USD niêm yết tại Ngân hàng Vietcombank mua vào – bán ra ở mức 21.230 -21.280 đồng/USD, giảm 20-30 đồng/USD so với giá ngày 7/10.

Tại ngân hàng Eximbank, tỷ giá USD giảm về mức 21.210 – 21.250 đồng/USD (mua vào – bán ra). Tỷ giá USD tại Ngân hàng BIDV mua vào – bán ra ở mức 21.235 -21.285 đồng/USD.

Nhìn lại thị trường ngoại tệ trong năm nay, có thể thấy có ít nhất hai lần tỷ giá biến động mà nguyên nhân được cho là do yếu tố tâm lý.

Trước đó, sau sự kiện Trung Quốc hạ đặt giàn khoan trái phép vào vùng biển của Việt Nam hồi tháng 5 vừa qua, thị trường vàng và ngoại hối cũng đã có biến động. Bên cạnh đó cũng xuất hiện tin đồn về tăng tỷ giá.

Sau những “trấn an” thị trường, ngày 18/6, Ngân hàng Nhà nước đã chính thức công bố quyết định tăng tỷ giá bình quân liên ngân hàng giữa VND với USD thêm 1%.

Trước đó, trả lời trong chương trình Dân hỏi Bộ trưởng trả lời phát trên truyền hình tối 8/6, Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Bình cho biết, trong 6 tháng qua NHNN chưa điều chỉnh tỷ giá và tỷ giá tiếp tục ổn định, do vậy trong xã hội cũng có kỳ vọng sẽ điều chỉnh tỷ giá.

Tuy nhiên qua phân tích cung cầu của thị trường và cục diện kinh tế vĩ mô thì quan hệ cung cầu vẫn rất được đảm bảo. Qua 6 tháng tỷ trọng xuất siêu cao, cán cân thanh toán thặng dư lớn trên 10 tỷ USD. Cũng trong 6 tháng, NHNN đã mua được trên 10 tỷ USD, dự báo cung cầu ngoại tệ của thị trường là khá dồi dào.

Trước bối cảnh như vậy, Thống đốc cho rằng: “Điều kiện khách quan để buộc phải điều chỉnh tỷ giá là chưa có. Tuy nhiên để khuyến khích xuất khẩu, để đồng Việt Nam không bị đánh giá quá cao, vì vậy tôi vẫn cam kết rằng thị trường ngoại hối tiếp tục ổn định từ nay đến cuối năm, nếu có điều chỉnh thì NHNN chủ động điều chỉnh ở mức không quá 2%”.

Trở lại với thị trường ngoại tệ tháng 10/2014, mặc dù tỷ giá USD/VND đã hạ nhiệt, nhưng vẫn có lo ngại liệu sắp tới liệu tỷ giá có “nóng” trở lại? Giám đốc một chi nhánh thuộc ngân hàng Tienphong chia sẻ, việc lo ngại tỷ giá tăng là có. Tuy nhiên,  thời gian gần đây, NHNN đã khá nhanh trong việc dập tắt những tin đồn gây ảnh hưởng tới thị trường. Đồng thời, NHNN cũng rất chủ động trong điều hành chính sách, qua đó, góp phần ổn định thị trường, ổn định tâm lý thị trường. Trên thực tế, một môi trường thiếu minh bạch sẽ rất dễ cho tin đồn nở rộ, tạo sóng trên thị trường. Do đó để giảm thiểu những tin đồn gây biến động thị trường rất cần sự minh bạch, chủ động trong chính sách điều hành. Đồng thời, sự can thiệp kịp thời của NHNN là rất cần thiết.

Theo VnMedia