|
Kẹt xe trên đường Cộng Hòa dẫn lên cầu vượt Hoàng Hoa Thám (TP.HCM) |
Ùn tắc, kẹt xe ngày càng trầm trọng đã thực sự trở thành nỗi ám ảnh đối với mỗi người dân sinh sống, làm việc ở các khu đô thị lớn trên cả nước.
Hà Nội đã tổ chức cuộc thi sáng kiến chống kẹt xe với giải thưởng 300.000 USD. Hàng loạt chuyên gia, người dân TP.HCM cũng đưa ra các giải pháp chống kẹt xe nhưng muốn bốc đúng thuốc, trước tiên cần phải "chẩn" đúng nguyên nhân gây ra căn bệnh này.
4,2 triệu xe máy trên đường vào giờ cao điểm
Theo TS Nguyễn Bách Phúc, Chủ tịch Hội Tư vấn khoa học công nghệ và quản lý HASCON, Viện trưởng Viện Điện - Điện tử - Tin học (EEI), nguyên nhân chính của nạn kẹt xe nghiêm trọng ở TP.HCM hiện nay là do có quá nhiều xe gắn máy. Thống kê mới nhất cho thấy, TP này có tới gần 6 triệu xe máy (chiếm 1/3 lượng xe máy cả nước).
Tổng số tiền đầu tư để xe buýt thay thế cho 6 triệu xe gắn máy là 11,22 tỉ USD. 1 km metro hết 170 triệu USD. Tính ra, số tiền này chỉ tương đương với tiền xây dựng 66 km metro mà thôi. TS Nguyễn Bách Phúc - Chủ tịch Hội Tư vấn khoa học công nghệ và quản lý HASCON |
Để hình dung rõ hơn, TS Nguyễn Bách Phúc phân tích cụ thể: Một chiếc xe gắn máy bình quân rộng 0,7m, dài 2m, khi chạy trên đường phải có khoảng cách an toàn tối thiểu với xe bên cạnh là 0,5m, khoảng cách với xe phía trước là 2m. Như vậy, diện tích 1 xe gắn máy chiếm dụng mặt đường khi lưu hành là (0,7m + 0,5m) x (2m + 2 m) = 4,8m2. Đếm thử ngẫu nhiên trên đường, cứ 5 xe đi 1 người thì có 1 xe đi 2 người. Tính bình quân 1 xe gắn máy chở 1,17 người.
Như vậy 1 người đi xe gắn máy sẽ chiếm dụng diện tích mặt đường là 4,8m2/1,17 người = 4,1m2/người. Trong khi đó, một xe buýt trung bình chở 45 người, rộng 2,5 m, dài 9m, khi chạy trên đường phải có khoảng cách an toàn tối thiểu, bên cạnh là 0,5 m, với xe phía trước là 3 m, diện tích chiếm dụng mặt đường khi lưu hành là (2,5m + 0,5m) x (9m + 3m) = 36m2. Tương đương một người đi xe buýt sẽ chiếm dụng diện tích mặt đường là 36m2/45 người = 0,8m2.
"Tính như vậy để thấy, 1 người đi xe gắn máy chiếm dụng diện tích mặt đường lớn hơn so với 1 người đi xe buýt tới 5,13 lần. Giả sử mọi người không đi xe gắn máy như hiện nay, mà tất cả đều đi xe buýt thì mức độ kẹt xe sẽ giảm đi hơn 5 lần", TS Phúc kết luận và nói thêm, trên thế giới không có nước nào, không có thành phố nào lại dùng nhiều xe gắn máy như TP.HCM.
Vào giờ cao điểm, toàn thành phố sử dụng 70% tổng số xe gắn máy thì có tới 4,2 triệu xe gắn máy và 4,91 triệu người lưu thông trên đường. Nếu sử dụng xe buýt thì chỉ cần 110.000 xe. Nếu sử dụng phương án xe buýt phủ khắp các đường phố cũng chỉ cần 157.000 xe.
Tăng cường cảnh sát giao thông điều khiển tại chỗ
Chỉ có 2 nguyên nhân cơ bản dẫn đến kẹt xe tại VN là ý thức người dân và hạ tầng phát triển không kịp với nhu cầu. Vì vậy, phải dùng luật để nâng cao ý thức người dân. Tại mỗi điểm nghẽn đó, phải luôn có 2 - 3 cảnh sát giao thông điều hành hướng dẫn xe đi đúng luật nhằm tránh tình trạng mạnh ai nấy đi, thậm chí phạt nặng gấp 5 lần nếu sai luật. Về lâu dài, theo kinh nghiệm tại các quốc gia phát triển, chỉ có metro là giải pháp tuyệt vời nhất để giải quyết nạn kẹt xe TP.HCM. Trung tâm Hàn Quốc, Nhật, Singapore đều có metro và hệ thống này đã giải quyết đến 50% nạn kẹt xe. Nhưng metro cũng cần quy hoạch tại các vị trí chiến lược, đông dân, nhiều dự án căn hộ gần kề nhau.
TS Nguyễn Đức Thái
Sử dụng dải phân cách di động
Ở nhiều tuyến đường 2 chiều có dải phân cách cứng bằng kim loại, nhưng theo tôi, chúng ta nên thiết kế các dải phân cách di động để có thể lấn sang trái - phải chừng 0,5 - 1 m vì thường kẹt xe chỉ xảy ra ở một chiều. Bên nào thoáng thì lấn qua để mở rộng diện tích cho bên đang bị kẹt. Có thể áp dụng công nghệ tự động, điều khiển từ xa hay giao cho lực lượng công an phường quản lý sử dụng để điều tiết cho phù hợp với tình hình thực tế tại từng thời điểm. Về mặt kỹ thuật, việc này không khó, ít tốn kém và có thể làm nhanh.
Về mặt chủ quan, tình trạng kẹt xe chính do người tham gia giao thông góp phần gây nên. Ở các chốt đèn giao thông, khi đã có đèn vàng thậm chí đèn đỏ ai cũng cố tình “ăn cắp” vài giây để vượt lên, đặc biệt ô tô, taxi, xe buýt là các đối tượng thường xuyên “ăn cắp”. Đó là nguyên nhân gây nên kẹt xe ở nội đô. Vì vậy, cần tăng mức phạt đối với hành vi vượt đèn đỏ, thậm chí tước giấy phép lái xe để làm gương.
Một người dân ở TP.HCM
|