Không nghi ngờ gì về việc Taylor Swift chính là siêu sao nhạc pop hàng đầu thế giới hiện nay. Cô thống trị hầu hết các mảng, từ giải thưởng, album, đĩa đơn đến tour diễn. Sức ảnh hưởng của cô còn được chuyển giao từ hai dòng nhạc, từ đồng quê đến đại chúng.

Trở lại với album phòng thu thứ 6, Taylor Swift khiến giới giải trí đảo điên với ca khúc chủ đề Look What You Made Me Do. Chưa cần bàn đến chất lượng, sản phẩm này đã được kỳ vọng sẽ là Despacito thứ hai, siêu hit mới có tiềm năng tạo thêm kỷ lục trên Billboard Hot 100.

Nhưng dù có lên kế hoạch kỹ lưỡng cỡ nào và mạnh mẽ đến đâu, sang tuần thứ 4, Taylor Swift cũng đành chịu thua trước một gương mặt vô danh, lần đầu cho ra mắt single có tên Cardi B.

Trên mạng xã hội, nhiều khán giả bàng hoàng trước cảnh tượng một nữ hoàng như Taylor Swift, từng đánh bại cả Katy Perry, lại dễ dàng bị thua cuộc đến thế.

Taylor Swift lần đầu thua cuộc kể từ khi trở lại trong năm 2017. Ảnh: The Daily Beast.

Tầm quan trọng của Billboard Hot 100

Ra mắt từ cách đây hơn nửa thế kỷ, các bảng xếp hạng Billboard có vai trò đặc biệt trong đời sống âm nhạc Mỹ. Đa phần nghệ sĩ đại chúng đều muốn có một đĩa đơn quán quân trên Billboard Hot 100.

Billboard Hot 100 cung cấp cho những chủ nhân ca khúc có thứ hạng cao 99% chất liệu để toả sáng. Bởi thời kỳ của một nghệ sĩ được tính bằng giai đoạn ra mắt một album, còn một album sẽ gồm những đĩa đơn, tour diễn và các sản phẩm ăn theo trong giai đoạn đó.

Nhắc đến album thì phải đề cập đến single, tức đĩa đơn. Một đĩa đơn thành công, đứng nhất Billboard Hot 100 sẽ rút ngắn đáng kể chiến lược quảng bá cho một thời kỳ. Năm ngoái, Rihanna "thoát chết" ngoạn mục khi cho ra mắt album Anti, bán được 460 bản tuần đầu và 166.000 bản tuần thứ hai.

Chúng không phải những con số khủng khi so với Taylor Swift, có ba album liên tiếp bán được trên một triệu bản tuần đầu, hay cá biệt là 25 của Adele với 3,38 triệu. Nhưng về phần Rihanna, chẳng sao cả vì cô đã có Work, đĩa đơn mở đường đứng nhất 9 tuần trên Billboard Hot 100.

Nhờ vậy, nữ ca sĩ không quá lo lắng cho các đĩa đơn nhạt nhoà sau đó: Kiss It Better, Needed Me và Love On The Brain, đồng thời vẫn giữ được vị thế của mình.

Britney Spears trỗi dậy nhờ Womanizer. Ảnh: Livejournal.

Trường hợp tiêu biểu khác là Britney Spears. Công chúa nhạc pop từng rơi xuống đáy sự nghiệp với album Blackout. Nhưng đến Circus, cô tái xuất ấn tượng với đĩa đơn mở đường Womanizer.

Ca khúc này nhảy một bước từ 95 bậc lên hạng nhất, góp phần đáng kể vào sức hút cho Britney Spears và giúp cô kiếm được 131 triệu USD với tour diễn chỉ kéo dài 8 tháng.

Hay Taylor Swift, nhân vật chính trong bài, cũng từ một ngôi sao toả sáng thành siêu sao nhờ các đĩa đơn. Chuỗi ca khúc We Are Never Ever Getting Back Together, Shake It Off, Blank Space, Bad Blood và Look What You Made Me Dođã tạo nên một Taylor Swift mạnh về mọi mặt.

Nhưng cũng như Despacito bị vượt mặt ở tuần thứ 16, Billboard Hot 100 luôn có cách duy trì cán cân quyền lực. Bảng xếp hạng này vừa chứng kiến một cuộc chiến tay ba ngoạn mục, với phần thắng nghiêng về hai ca khúc Bodak Yellow và Rockstar.

Do Billboard 'trở mặt' hay Taylor Swift chủ quan?

"Xin lỗi nhé, Taylor mới không nghe điện thoại bây giờ được đâu. Vì sao ư? Vì Cardi B đã soán ngôi Look What You Made Me Do trên Billboard Hot 100 mất rồi", cây viết Ira Madison III của The Daily Beast mỉa mai, gọi Taylor Swift giờ chỉ là một tàn tích từ quá khứ, còn Cardi B mới là đại diện cho tương lai.

Không riêng gì anh, mà hàng loạt biên tập viên của những trang báo khác cũng có chung niềm phấn khích này. "Cardi B vừa làm nên lịch sử âm nhạc", The Washington Post giật tựa đề. Bodak Yellow là ca khúc solo thứ hai của một nữ rapper được vị trí đầu bảng, trước đó là Doo Wop (That Thing) của Lauryn Hill năm 1998.

Sau gần hai thập niên, Billboard Hot 100 trải qua nhiều thay đổi, nhưng luôn là một bảng xếp hạng nắm bắt được ý chí của số đông. Tổ chức tỏ ra khá cao tay khi gom đủ 4 tiêu chí, tượng trưng cho các hình thức nghe nhạc tiêu biểu: lượt phát từ radio, lượt mua ca khúc, lượt tải ca khúc và lượt nghe trực tuyến.

Cardi B làm nên lịch sử.

Các con số đều được công khai, thể hiện đầy đủ qua các bảng xếp hạng tương ứng gồm: Hot 100 Airplay, Hot Singles Sales, Hot Digital Songs và Streaming Songs. Tuy nhiên, công thức cụ thể đến giờ vẫn là một ẩn số. Bằng cách không tiết lộ tỷ lệ, tính bất ngờ của Billboard Hot 100 được giữ kín đến phút cuối cùng.

Cụ thể trong tuần qua, Bodak Yellow đạt được những con số như sau: 61 triệu lượt nghe trực tuyến, 56.000 lượt tải về và 62 triệu lượt phát trên radio.  Còn Look What You Made Me Do: 32,7 triệu lượt nghe trực tuyến, 58.000 lượt tải về và 79 triệu lượt phát trên radio.

Hai ca khúc cho thấy sự đối lập mạnh mẽ khi Bodak Yellow với phần trăm tăng đáng kể, còn Look What You Made Me Do ngoại trừ radio thì đều giảm so với tuần trước. Đây là lý do mà mãi cho đến hôm nay, khán giả quốc tế mới biết đến Cardi B và bất ngờ trước việc Taylor Swift bị vượt mặt.

Ra đời đầu tiên vào năm 1936, tính năng Chart Line, tiền thân của các bảng xếp hạng Billboard sau này đã định hình xương sống cho nền âm nhạc Mỹ. Quay ngược lại ngày 31/1/1910, sự kiện giọng ca opera Enrico Caruso được phát sóng đến các địa điểm trên khắp thành phố đã khai sinh ra một hình thức truyền thông kiểu mới: radio.

Ngai vàng không còn thuộc về Taylor Swift.

Đến năm 1955, Billboard cho ra mắt Top 100, dựa trên số liệu doanh thu, lượt phát trên radio  và số lần được bật hát từ những máy hát Junkebox đặt tại những nơi công cộng như nhà hàng, sân ga. Một năm sau, ông hoàng Elvis Presley phát hành album đầu tiên, cùng sự ra đời của rock ‘n’ roll đã biến radio là một biểu tượng văn hóa trong sinh hoạt của người Mỹ.

Năm 2014, Billboard và Nielsen SoundScan (nhà cung cấp dữ liệu của tạp chí) bổ sung lượt nghe trực tuyến vào cách tính Billboard Hot 100, với tỷ lệ linh động từ 20 đến 30%. Taylor Swift từng là nghệ sĩ đi đầu phong trào chống lại streaming bằng cách rút tất cả sản phẩm của mình ra khỏi hệ thống nghe nhạc trực tuyến.

Nhưng đến tháng 6 năm nay, giọng ca Pennsylvania đã bắt tay làm hòa với thế lực này, nhân dịp kỷ niệm 10 triệu đĩa 1989 được tiêu thụ, và dọn đường cho sự trở lại với album thứ 6 mang tên Reputation vào tháng 11 tới.

Thua cuộc trước Cardi B là thế, song cũng dễ hiểu bởi từ khi ra mắt Look What You Made Me Do, Taylor Swift vẫn chưa có động thái quảng bá chính thức nào.

Không rõ do cô chủ quan hay còn chiến lược khác, nhưng chắc chắn trong những tuần kế tiếp Billboard Hot 100 sẽ là chiến trường khốc liệt để tìm ra chủ nhân thật sự.

Theo Zing