Đau đầu với bài toán thuế thu nhập cá nhân

Thứ ba, 17/07/2012, 15:28
Thuế TNCN vẫn còn là một bài toán gây đau đầu cho các nhà ban hành luật thuế trong bối cảnh Việt Nam với nhiều mức thu nhập phức tạp, các trường hợp thu nhập không chính thống, đồng tiền không ổn định

>> Dự thảo Luật Thuế TNCN: Không đủ sống vẫn phải lo nộp thuế
>> Bộ trưởng Huệ: “Tôi đang lắng nghe ý kiến về Thuế TNCN”
>> Dự thảo sửa đổi luật Thuế TNCN: Càng điều chỉnh, càng lỗi thời
>> Thuế TNCN lạc hậu sao chờ 5 năm mới sửa?

Thuế thu nhập cá nhân là một khoản tiền mà bạn phải nộp lại từ thu nhập của mình theo mức mà trong văn bản luật quy định sau khi đã giảm trừ gia cảnh và các trường hợp đặc biệt khác.

Mức tính thuế sẽ được tính theo bảng thuế lũy tiến hiện hành sau:
 
 
Biểu tính thuế TNCN hiện nay
 
Ví dụ 1: Nếu bạn có 9 triệu
 
Mức giảm trừ bản thân là 4 triệu => thu nhập chịu thuế của ban là 9tr – 4tr = 5 triệu. => bạn sẽ triệu thuế bậc 1
 
Mức tiền nộp thuế: 5 triệu x 5% = 250,000 VNĐ
 
Ví dụ 2: Nếu bạn có mức lương 20 triệu, có 1 con nhỏ và Mẹ già.
 
Mức giảm trừ bản thân 4 triêu, mức giảm trừ gia cảnh của 1 con nhỏ và Mẹ là: 1,6 + 1,6 = 3,2 triệu.
 
Thu nhập chịu thuế: 20 – 4 - 3,2 = 12,8 triệu
 
Mức thuế phải nộp = 5.000.000 x 5% + 5.000.000 x 10% +  2.800.000 x 15% = 1.170.000 VNĐ

 
Luật thuế mới – ai lợi ai hại?
 
Trước đây, người ta căn cứ mức thuế theo lương, không bao gồm các khoản giảm trừ bản thân và gia cảnh.


Biểu thuế lũy tiến cũ
 
Ví dụ 1: Bạn đi làm được lương 9 triệu/tháng
 
Thì bạn sẽ phải đóng thuế bậc 2 mức 10%
 
9 triệu x 10% = 900.000 VNĐ
 
Ví dụ 2: Bạn đi làm được 20 triệu/tháng,  gia đình bạn có con nhỏ và mẹ già
 
Mức thuế phải đóng là = 5.000.000 x 0% + 10.000.000 x 10% = 5.000.000 x 20% = 2 triệu
 
Như vậy với mức thuế mới thì người có vẻ mức thuế thu nhập các nhân của mọi người sẽ được giảm đi khá nhiều. Chúng ta có thể dễ dàng so sảnh 2 mức nộp thuế của bảng cũ và bảng mới.
 
Tuy nhiên với mức thu nhập vào khoàng 4 – 5 triệu, theo biểu tính thuế trước đây thì người dân không phải nộp thuế. Nhưng hiện nay cách tính mới thì người dân, đặc biệt là tầng lớp lao động trung bình với mức lương dao động khoảng đó vẫn phải nộp thuế.
 
Ví dụ: Lương công nhân may là 4.500.000 triệu/tháng
 
Theo luật thuế mới, người này được miễn trừ cá nhân 4 triệu.
 
Mức thu nhập chịu thuế: 4.500.000 – 4.000.000 = 500.000 VNĐ.
 
Mức thuế phải đóng: 500.000 x 5% = 25.000 VNĐ
 
Theo cách tính này một năm người công nhân này phải nộp: 25.000 x 12 = 300.000 VNĐ, số tiền mà họ không phải đóng khi theo luật cũ. Việt Nam đa phần là những người thuộc tầng lớp lao động thu nhập trung bình. Nên việc điều chỉnh luật thuế mới có thể gây bất lợi cho tầng lớp này. Nếu sống ở nông thôn thì mức lương này có thể tạm đủ, nhưng với mức sống ở thành phố (thuê nhà 1 – 2 triệu, chi phí ăn từ 1,5 – 2 triêu, chi phí xăng xe khoảng 500k, và các khoảng lặt vặt khác…) thì có lẽ tiền lương còn không đủ để họ sinh hoạt nói chi đến vấn đề nộp thuế.
 
Tuy nhiên đối với những người có thu nhập cao khoảng 30 triệu thì luật thuế mới có vẻ có lợi hơn cách tính trước đây. Vậy luật thuế mơi, ai lợi ai hại?
 
Thuế TNCN tại Việt Nam, vẫn còn nhiều bất cập
 
Luật thuế TNCN của nước ta hiện nay vẫn có khá nhiều vấn đề gây tranh cãi vì vẫn còn lập lờ và chưa nêu rõ quan điểm về tính thuế TNCN. Trong khi đó, ở các nước phát triển, có hai cách xây dựng luật, cụ thể là:
 
– Thuế TNCN điều tiết từ đồng thu nhập đầu tiên, tức là bất kỳ ai, cứ có thu nhập là phải chịu thuế. Theo đó, số người nộp thuế TNCN rất lớn nhưng thuế suất rất thấp.
 
– Thuế TNCN chỉ điều tiết thu nhập của những người có thu nhập ở mức trên trung bình của xã hội. Theo đó, Luật phải xác định rõ chỉ tiêu “Mức thu nhập trung bình của xã hội” phù hợp với điều kiện kinh tế trong từng thời kỳ.
 
Mức giảm trừ cho người nộp thuế năm 2014 phải là 8,9-9,1 triệu đồng/tháng.
 
Tại Việt Nam, chúng ta không đánh thuế TNCN theo cách nào cả mà chia theo mức thuế lũy tiến (như bảng trên) và có mức khấu trừ bản thân cố định 4 triệu, tuy nhiên luật thuế thường được thay đổi. Gần nhất là luật thuế mới áp dụng từ tháng 01/2012 và thông báo bổ sung miễn thuế cho những cá nhân thu nhập dưới 9 triệu áp dụng từ 07/2012 đến 12/2012.
 
 
Luật thuế TNCN áp dụng từ 1/2012

Bên cạnh đó, luật thuế thu nhập cá nhân được dự thảo áp dụng từ năm 2014 với mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế là 6 triệu đồng/tháng, người phụ thuộc là 2,4 triệu đồng/tháng vào thời điểm năm 2014. Tuy nhiên nó được cho là quá lạc hậu.

Nếu tính dựa trên GDP bình quân đầu người và cách xác định mức giảm trừ gia cảnh bằng 2,5 lần mức GDP như Luật thuế TNCN hiện hành thì mức giảm trừ cho người nộp thuế năm 2014 phải là 8,9-9,1 triệu đồng/tháng.
 

Thay đổi luật quá nhiều cũng khiến người dân ngao ngán
 
Một số nước cũng áp dụng hình thức này nhưng vì đồng tiền họ mạnh, ít biến động nên không thường xuyên sửa đổi luật thuế.
 
Thuế TNCN vẫn còn là một bài toán gây đau đầu cho các nhà ban hành luật thuế trong bối cảnh VN với nhiều mức thu nhập phức tạp, các trường hợp thu nhập không chính thống, đồng tiền không ổn định… trong thời gian đến, mọi người vẫn còn trông chờ một luật thuế TNCN phản ánh đúng mức sống hơn.

Theo The Box

Các tin mới hơn

Các tin cũ hơn

Tìm