Chị Trần Thị Vĩnh Tường ở Mỹ, một nhà nghiên cứu về lịch sử nghệ thuật vừa viết trên Facebook chuyện "Hoa văn thảm gạch Mosaic thương xá Tax : Tiếng vọng ngàn xưa ". Thật thú vị khi được biết gạch Mosaic ra đời từ thiết kế vườn địa đàng ở Ba Tư. Càng thú vị khi nghe tác giả đề nghị những người chuẩn bị phục hồi và làm mới Thương xá Tax nên khôi phục vòm cao của tòa nhà đã có trước  năm 1948 , có hoa văn khớp với cầu thang lát gạch Mosaic đã có từ xưa. Tác giả còn đề nghị giữ lại hồ nước bên chân thang nhìn lên vòm cao, đúng phong cách và triết lý thiết kế của vườn địa đàng Ba Tư.

Cầu thang gạch có chiếu nghỉ lát gạch Mosaic.

Thêm nữa, chị Vĩnh Tường nhắc đến chi tiết hồ nước và bồn nước ở giao lộ Lê Lợi-Nguyễn Huệ, rất tiếc -nay không còn nữa. Chị ước ao giá mà người Pháp không lấp hoặc không lấp hết con kênh Chợ Vải -tiền thân của đường Charner, sau này là Nguyễn Huệ. Nếu khu vực giao lộ này còn giữ được nước thì đúng là tạo nên vườn địa đàng giữa sa mạc bê tông ! Còn tôi thì ước ao “ăn theo” giá mà một ngày nào đấy không xa cùng với việc khôi phục Thương xá Tax, chính quyền sẽ khôi phục hồ nước và bồn nước làm nên giao lộ lịch sử kể trên. Theo luật phong thủy phương Đông, các kiến trúc và cảnh quan đều cần có nước mới vững bền, đúng không, chị Tường ơi ?

Ý kiến của một chuyên viên nhiều kinh nghiệm như chị, mặt khác còn là người Sài Gòn, đáng nghe quá đi chớ ! Tôi mong chủ đầu tư dự án Thương xá Tax và những kiến trúc sư, những công ty xây dựng nhận thầu và thiết kế công trình này, sẽ nghe được và liên lạc trực tiếp với chị Vĩnh Tường và những người đã và đang lên tiếng giữ lại những kiến trúc và cảnh quan tiêu biểu của Sài Gòn ! Hai năm nay, Thương xá Tax luôn đặt trong con mắt của người dân, hay nói cách khác là xã hội dân sự trong và ngoài nước. Sài Gòn còn giữ được và có giữ được những giá trị hay, đẹp trên đường phát triển, chắc chắn phải nhờ những con mắt ấy.

Tôi mong SATRA hãy mau chóng thiết lập một "đường dây nóng", một "email nóng", một "Facebook nóng" để những người yêu Thương xá Tax, yêu Sài Gòn có thể gởi gắm và đòi hỏi, để góp ý và trao đổi những suy nghĩ và sáng kiến tôn tạo Thương xá Tax! Sở Quy hoạch- Kiến trúc và Sở Văn hóa, cũng nên có những đường dây nóng tương tự để làm tốt hơn việc giữ gìn di sản!

Mong quý vị làm sớm đi, người dân sẽ không phiền trách nữa mà còn ủng hộ. Không làm hoặc chậm làm thì người dân sẽ phải dùng đường dây nóng khác, nhanh thôi.

Nhớ lại câu chuyện về đề án xây dựng thương xá Tax, mới đó mà đã hai năm. May mà người dân, kể cả giới ngoại giao, đã lên tiếng và ngăn chặn được bước đầu những ý định phớt lờ lịch sử. Tuy nhiên, người dân đã và đang tiếp tục giám sát để xem đề án xây dựng mới có làm lịch sử "biến thái" hay không ?

Để ý giùm nhé, nếu Thương xá Tax được tôn tạo đúng cách thì các công trình di sản khác vẫn có được tiền lệ và thời cơ để không bị biến mất hay biến dạng sai lầm !

Theo TB KTSG