Theo TS Nguyễn Minh Hòa, Trưởng khoa Đô thị học, Trường ĐH Khoa học xã hội và nhân văn TP.HCM, các giải pháp mà người ta đưa ra hiện nay đều là giải pháp kỹ thuật, mà kỹ thuật nên không giải quyết được bản chất vấn đề một cách căn cơ.

Chẳng hạn, để giảm xe thì không được phép xây dựng thêm cao ốc ở khu trung tâm quận 1 - 3. Thực tế từ trước 1975, người ta đã có ý định xây dựng một khu trung tâm giống quận 1 - 3 ở nơi khác vì thời điểm đó người ta đã nhìn thấy vài chục năm sau khu vực này sẽ quá tải. Bên cạnh đó, việc cho xây dựng các cao ốc ở khu trung tâm còn phá vỡ kiến trúc của một đô thị cổ - một di sản có lịch sử 200 - 300 năm.

Để ngăn chặn nạn kẹt xe ngày càng tăng hiện nay, đầu tiên phải chấm dứt tuyệt đối và kiên quyết không phát triển nhà cao tầng ở quận 1 - 3. Bên cạnh đó, sớm xây dựng một khu trung tâm mới giống quận 1 - 3 ở phía Đông Bắc hoặc Tây Bắc của TP và phải tương đối xa so với khu trung tâm hiện nay.

Đó là bài học từ Bangkok (Thái Lan), Thượng Hải (Trung Quốc), Manila (Philippines), họ đều xây dựng các trung tâm mới như thế. Trung tâm mới này phải thật sự hiện đại mang tầm quốc tế và sẽ chuyển một số cơ quan hành chính nhà nước, các doanh nghiệp sử dụng nhiều lao động ra đó. Người dân sẽ tự động dịch chuyển theo và làm giảm áp lực ở khu trung tâm hiện nay.

Theo TS Hòa, TP có thể khuyến khích người dân tham gia phương tiện công cộng, đi xe đạp bằng cách quy định cán bộ viên chức đi làm hoặc di chuyển trong nội đô bằng xe đạp. Chỉ trường hợp di chuyển ra ngoại ô, ngoài tỉnh mới sử dụng ôtô. "Bản thân tôi nhà ở Q.Phú Nhuận hằng ngày vẫn đạp xe đi làm ở Q.1. Mỗi người hãy tự giác đóng góp một chút sẽ góp phần giảm kẹt xe và trách nhiệm đầu tiên thuộc về các cấp lãnh đạo và cán bộ công chức nhà nước" - TS Hòa nói.

Chủ đầu tư cao ốc phải đánh giá tác động giao thông

TS Đinh Thị Thanh Bình, Viện trưởng Viện Quản lý quy hoạch và GTVT, cho rằng về mặt nguyên tắc, phát triển hạ tầng giao thông phải song song với xây dựng đô thị, không có chuyện đô thị mới mọc lên nhưng chỉ có một con đường, tạo áp lực quá lớn lên hạ tầng giao thông. Nhưng thực tế vốn xã hội hóa đổ vào các khu đô thị mới quá nhiều trong khi hạ tầng giao thông TP không đủ đáp ứng.

Tốc độ phát triển đô thị nhanh hơn hạ tầng giao thông là bài toán mà cơ quan quản lý quy hoạch cần giải quyết. Phải có quy định yêu cầu chủ đầu tư đánh giá tác động giao thông, có giải pháp giảm tác hại đến giao thông khi xây dựng cao ốc, khu đô thị. Tương tự khi xây dựng nhà máy, chủ đầu tư phải đánh giá tác động môi trường do dự án gây ra.

Điều này là cần thiết bởi xây khu đô thị sẽ gia tăng áp lực, thu hút rất nhiều chuyến đi, các nút giao thông trọng yếu nhất xung quanh khu đô thị sẽ bị ảnh hưởng. Nhìn thấy rất rõ dù khu đô thị lớn như thế nào thì chỉ có một vài cổng ra - vào, khi lượng lớn phương tiện dồn ra ngoài sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến các tuyến xung quanh.