5 tháng kể từ khi Covid-19 bùng phát tại Mỹ, Tổng thống Donald Trump và các chuyên gia y tế làm việc cho chính quyền của ông đã chuyển từ những bất đồng âm thầm sau hậu trường sang tranh cãi công khai về dịch bệnh.

Kết quả là các chuyên gia y tế Mỹ không khỏi cảm thấy mất tinh thần khi họ vừa phải nỗ lực chống lại cuộc khủng hoảng sức khỏe nghiêm trọng nhất thế hệ, vừa phải đối phó với những ý tưởng bất chợt của Tổng thống, người ít quan tâm hay thực sự thấu hiểu công việc họ đang làm.

Cố vấn y tế Anthony Fauci (trái) và Tổng thống Mỹ Donald Trump trong cuộc họp báo tại Nhà Trắng ngày 13/4. Ảnh:AFP.

Việc Trump không tin hay nghe theo lời khuyên từ những người có chuyên môn như tiến sĩ Anthony Fauci, chuyên gia hàng đầu nước Mỹ về bệnh truyền nhiễm, không phải điều mới lạ.

Trump đã không còn tham dự các phiên họp của nhóm chuyên trách chống Covid-19 trong vài tháng qua. Các cuộc họp của nhóm gần đây diễn ra với tần suất thưa hơn và được tổ chức bên ngoài Nhà Trắng.

Khi được hỏi liệu Tổng thống Trump còn tin tưởng tiến sĩ Fauci không, Thư ký báo chí Nhà Trắng Kayleigh McEnany hôm qua chỉ trả lời rằng Trump "tin tưởng vào những kết luận mà đội ngũ chuyên gia y tế của chúng ta đưa ra".

Tuy nhiên, Trump đã không ít lần phàn nàn với các cố vấn trong các cuộc họp về việc mỗi lần xuất hiện trên truyền hình, tiến sĩ Fauci đều đưa ra thông điệp mâu thuẫn với những gì ông truyền đạt. Hồi tháng ba, Trump đã giận dữ khi Fauci dự đoán về diễn biến dịch bệnh kém lạc quan hơn so với ông, song Tổng thống Mỹ vẫn tránh công khai thể hiện sự phật ý với cố vấn y tế hàng đầu Nhà Trắng.

Trong bối cảnh số ca nhiễm nCoV tăng trở lại và cách Trump phản ứng với dịch bệnh đang làm lu mờ triển vọng tái đắc cử của ông, Tổng thống Mỹ đã đưa những bất đồng giữa ông với tiến sĩ Fauci và cả Trung tâm Kiểm soát và Ngăn ngừa Dịch bệnh (CDC) lên một cấp độ mới, công khai hơn, trực diện hơn.

Bước phát triển này thực sự gây thất vọng với những người đang mong chờ rằng chính quyền liên bang sẽ phối hợp ăn ý, chặt chẽ hơn nhằm ngăn chặn dịch bệnh tiếp tục lây lan.

Thay vào đó, Trump đang phát đi tín hiệu rằng sau nhiều tháng tranh cãi nội bộ và chỉ khiển trách riêng với các quan chức hay cơ quan được giao nhiệm vụ chống Covid-19, ông giờ đây sẵn sàng công khai chất vấn và bỏ qua những lời khuyên từ họ.

"Tôi không đồng tình với ông ấy", Trump hôm 7/7 trả lời khi được hỏi về bình luận của Fauci rằng Mỹ vẫn "chìm trong đợt sóng đầu tiên" của Covid-19. Tổng thống Mỹ cho biết ngay từ đầu, ông nên bỏ ngoài tai ý kiến từ các chuyên gia và chỉ tin vào bản năng, trực giác của mình.

"Tiến sĩ Fauci ban đầu nói không nên đeo khẩu trang và giờ lại bảo nên đeo", Trump trả lời phỏng vấn kênh Gray Television. "Ông ấy còn nói vô số thứ khác. Đừng đóng cửa với Trung Quốc. Đừng cấm Trung Quốc. Dù sao thì tôi vẫn làm điều đó. Tôi không nghe theo lời các chuyên gia của mình mà vẫn cấm đi lại từ Trung Quốc. Chúng ta đáng lẽ sẽ rơi vào tình trạng tồi tệ hơn nhiều. Bạn sẽ không thể tin được có bao nhiêu người chết nếu chúng ta không ban lệnh cấm".

Tuy nhiên, những chỉ trích của Trump đối với Fauci không hoàn toàn chính xác. Tiến sĩ này đưa ra lời khuyên không đeo khẩu trang vào lúc cả nước đang thiếu vật tư y tế nghiêm trọng và thực tế, Fauci đã công khai ủng hộ lệnh cấm nhập cảnh với người đến từ Trung Quốc vào thời điểm nó vừa được công bố.

Những chỉ trích Trump nhằm vào Fauci phản ánh niềm tin của Tổng thống Mỹ rằng các chuyên gia y tế mà ông tập hợp ở giai đoạn dịch mới bùng phát đã khiến ông có những bước đi sai lầm. Đây cũng là quan điểm được thúc đẩy bởi một số hãng truyền thông bảo thủ.

Một ngày sau khi chỉ trích Fauci, Trump cáo buộc CDC đã đưa ra "những hướng dẫn rất đắt đỏ và khó khăn về việc mở cửa trường học", khẳng định ông không đồng tình với những đề xuất từ cơ quan phòng chống dịch này.

"Muốn tiến hành mở cửa nhưng họ lại yêu cầu trường học làm những điều rất phi thực tế", Trump viết trên Twitter. "Tôi chắc chắn sẽ gặp họ!!!".

Vài giờ sau, Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence cho hay CDC sẽ ra hướng dẫn mới vào tuần tới về việc tái mở cửa trường học và thêm rằng CDC không nên được nhìn nhận như rào cản ngăn trẻ em quay lại lớp học.

Trong giai đoạn đầu khủng hoảng Covid-19, những bất đồng giữa Trump với các quan chức y tế như Fauci không được thể hiện rõ ràng. Sau khi Fauci công khai thể hiện quan điểm trái ngược với Trump trong các vấn đề như sử dụng thuốc trị sốt rét hydroxychloroquine để chữa Covid-19 hay thời gian phát triển thành công vaccine, Trump vẫn kiềm chế thể hiện nỗi giận dữ, khẳng định ông tôn trọng các chuyên gia y tế và vẫn nghe theo lời khuyên từ họ.

Khi Fauci và tiến sĩ Deborah Birx, điều phối viên phản ứng với Covid-19 của Nhà Trắng, hồi đầu tháng 4 khuyên Trump tiếp tục duy trì các biện pháp phong tỏa, ông chấp nhận. Nhưng đây có lẽ là đỉnh điểm sức chịu đựng của ông.

Từ đó đến nay, Trump liên tục xem nhẹ những khuyến nghị từ các chuyên gia và đưa ra những thông tin mâu thuẫn về mức độ nghiêm trọng của dịch bệnh cũng như dự đoán cho những tháng sắp tới.

Rạn nứt giữa Nhà Trắng với CDC không chỉ giới hạn ở Tổng thống Trump. Một số quan chức Cánh Tây đã cáo buộc CDC phá hỏng những nỗ lực ban đầu của chính phủ nhằm tăng cường năng lực xét nghiệm nCoV. Số khác hoài nghi về dữ liệu họ nhận được từ CDC và cả tiến sĩ Birx, cho rằng chúng không đầy đủ hoặc bị trì hoãn.

Tuần qua, trong lúc chính quyền cố gắng hết sức thúc đẩy việc mở cửa trở lại trường học, CDC công bố một số hướng dẫn giữ an toàn cho học sinh, sinh viên, bao gồm sắp xếp lại các lớp học nhằm duy trì cách biệt cộng đồng và nâng cấp hệ thống thông gió. Dù vậy, giám đốc CDC Robert Redfield nhấn mạnh hướng dẫn của họ không nên bị coi là rào cản đối với việc mở cửa trường học.

Trong một cuộc họp bàn tròn về mở cửa trường học và hàng loạt dòng tweet sau đó, Trump đã gọi việc mở cửa trường học là vấn đề chính trị, đồng thời cho biết sẽ thuyết phục các thống đốc cho phép học sinh, sinh viên quay lại lớp học.

Sau sự kiện trên, một số lãnh đạo CDC lên tiếng bày tỏ thất vọng rằng việc mở cửa trở lại trường học đã bị chính trị hóa. "Chúng tôi thực sự đã dành thời gian nghiên cứu và đưa ra khuyến nghị dựa trên khoa học. Nhưng vì Tổng thống đã biến việc mở cửa thành vấn đề chính trị nên chúng có lẽ sẽ không được thực hiện", một quan chức cấp cao CDC nói.

Theo VNE