Đội tuyển Ý là đội tuyển duy nhất tại VCK Euro 2016 dùng hàng hậu vệ chỉ có 3 người. Nhìn rộng ra hơn nữa, Squadra Azzurri có lẽ cũng là đội tuyển duy nhất trên thế giới có hàng hậu vệ ít người đến vậy.

Hàng hậu vệ 3 người, với người đứng giữa sắm vai trung vệ quét (mà dân chuyên môn vẫn gọi là Libero hay Sweeper) là lối phòng ngự cổ điển, thịnh hành ở thập niên 1970. Khi đó, bóng đá thế giới có nhân vật đá trung vệ quét cực hay là Franz Beckenbauer trong màu áo đội tuyển Tây Đức.

Còn lần gần nhất người ta thấy một đội bóng ở đẳng cấp cao xài hàng hậu vệ 3 người với trung vệ quét đạt hiệu quả là ở Euro 1996, cũng với đội tuyển Đức. Thời điểm đó, người đá trung vệ quét cho Đức là Matthias Sammer.

Sơ đồ mô phỏng hàng hậu vệ chỉ có 3 người của đội tuyển Ý

Và cách bố trí 3 hậu vệ Barzagli (phải), Bonucci (trung tâm) và Chiellini (phải) của Squadra Azzurri

Kể từ đó đến nay, lối phòng ngự tương tự dần “tuyệt chủng” trong bóng đá hiện đại, bởi yêu cầu đặt sự an toàn lên trên hết nơi các đội bóng khiến cho họ không dám sử dụng hàng hậu vệ chỉ có 3 người chuyên trách.

Thế rồi, ở 2 kỳ Euro gần nhất, vào các năm 2012 và 2016, đội tuyển Ý lại tái hiện lối phòng ngự này. Sở dĩ Ý tự tin dùng hàng hậu vệ chỉ có 3 cầu thủ chuyên trách vì có lẽ không đội nào ngoài đội tuyển Ý có được bộ ba trung vệ gồm Chiellini, Bonucci và Barzagli vừa giỏi lại vừa ăn ý đến thế.

Sự phân công nhiệm vụ của bộ ba trung vệ vừa nêu cũng rất rõ ràng: Chiellini và Barzagli kèm người khi đối thủ ép sân đội Ý, Bonucci giữ nhiệm quét ngang, quét dọc hàng thủ, phát động tấn công bằng các đường chuyền dài khi cần.

Siêu sao Ibrahimovic (10 - Thuỵ Điển) hầu như không có cơ hội khi bị các hậu vệ Ý phong toả

Thống kê cho thấy, khi bộ ba nói trên chơi cùng nhau, họ chỉ để thủng lưới tổng cộng 20 bàn trong màu áo CLB Juventus tại Serie A mùa rồi. Ngoài sự nhuần nhuyễn thì sự hỗ trợ của toàn bộ hệ thống do HLV Conte xây dựng cũng giúp ích cho các trung vệ của đội tuyển Ý.

Tờ Telegraph phân tích, khi đối phương gây sức ép, cả 3 trung vệ Chiellini, Bonucci và Barzagli bên phía đội Ý sẽ đồng loạt co về đứng trong khu vực 16m50 của đội nhà, giữ nhiệm vụ kèm tiền đạo đối phương và không chiến. Riêng các khu vực 2 bên cánh và trước vòng 16m50 sẽ được các tiền vệ cánh và tiền vệ trung tâm của đội Ý lùi về che chắn.

Ngược lại, cũng theo tờ Telegraph, khi Ý cần gây sức ép lên phần sân đối phương, thậm chí họ chỉ còn đá với 2 hậu vệ là Chiellini và Bonucci, riêng Barzagli lúc này sẽ tràn qua vạch giữa sân, đá như một tiền vệ trung tâm. Đây là điều mà cả châu Âu vừa thấy trong các trận Ý gặp Bỉ, cũng như Ý đá với Thuỵ Điển, nhất là trong những tình huống mà Ý gây sức ép mạnh rồi ghi bàn.

Điều đặc biệt là khi cần gây sức ép với đối phương để tìm bàn thắng (trận gặp Bỉ), trung vệ Barzagli của đội Ý tràn hẳn qua khỏi vạch giữa sân để đá như một tiền vệ trung tâm

Khi đó, Ý gần như chỉ còn chơi với 2 hậu vệ thực thụ là Chiellini và Bonucci như sơ đồ mô phỏng dưới đây, một điều mà hiếm có đội nào dám thực hiện

Cách chơi và cách vận hành hệ thống như thế giúp cho Ý luôn có đông người tại các điểm nóng: Khi phòng ngự, họ đủ người để đeo bám đối thủ, khi tấn công, họ cũng không ít người hơn số lượng người tham gia phòng ngự của đối phương.

Đặt trường hợp đội tuyển Ý thành công tại Euro 2016, bóng đá châu Âu nói riêng và bóng đá thế giới nói chung có lẽ càng thêm choáng với người Ý, choáng ở chỗ họ dám “khai quật” và sử dụng lối đá chỉ dùng 3 hậu vệ thực thụ theo kiểu cổ điển, vốn ngỡ như đã biến mất trong bóng đá hiện đại, để tham gia một giải đấu lớn như Euro.

Theo Dân Trí