Hơn 3 triệu người Campuchia thiệt mạng trong thời gian kéo dài 3 năm 8 tháng 20 ngày từ năm 1975-1979.

Dưới sự lãnh đạo của Pol Pot, Khmer Đỏ nỗ lực đưa Campuchia trở lại thời Trung Cổ, buộc hàng triệu người phải bỏ thành thị về sống trong các công xã nông thôn. Chương trình cải tạo xã hội gây ra hậu quả thảm khốc. Nhiều gia đình chết cả nhà vì bị hành hình, đói, bệnh hoặc lao lực.

Xã hội bị cải hoán theo mô hình cánh tả cực đoan. Pol Pot và đồng bọn biến Campuchia thành một xã hội nông nghiệp hoang tưởng, không sách vở, không tiền bạc. Pol Pot tìm mọi cách xóa sổ trường học, hủy hoại văn hóa truyền thống, không để tri thức có cơ hội ươm mầm phát triển.

Người dân Campuchia những tháng ngày ấy chỉ biết sống trong lầm than, tuyệt vọng. Họ tìm cách vượt biên sang các nước khác để khoát khỏi địa ngục. Người trốn không thành bị bắt lại, kẻ thoát đi thành công kể lại những câu chuyện man rợ diễn ra như cơm bữa bên trong đất nước.

Khmer Đỏ tàn độc đến độ mất hết nhân tính, chúng xử tử người bằng các công cụ thô sơ.

Hộp sọ và xương cốt các nạn nhân của chế độ diệt chủng Pol Pot tại Bảo tàng diệt chủng Tuol Sleng ở Phnom Penh. (Ảnh: News Limited)

Người dân bị ép lao động đến kiệt sức trong điều kiện hà khắc, ăn rồi lại làm, uống rồi lại tiếp tục công việc không nghỉ. Họ sinh hoạt kham khổ và không được chữa trị khi lâm bệnh. Tại các công trường, nhiều người phải tự đào hố chôn mình thay vì chịu cảnh bị xử tử vì nghi là gián điệp hay bị bổ cuốc vào đầu với lý do lười lao động.

Đấu tố diễn ra khắp mọi nơi. Những ai bị coi là kẻ thù giai cấp sẽ bị đày đi cải tạo, tù đày hoặc giết hại.

Chỉ trong 1 nhà tù ở Phnom Penh, vốn từng là một trường học, Khmer Đỏ giam cầm 17.000 người, bao gồm cả trẻ em và phụ nữ. Nhiều người trong đó bị tra tấn và giết hại.

Song song với việc tàn sát trong nước, Khmer Đỏ tìm cách tấn công các nước láng giềng. Chúng tuyên bố muốn hòa bình với các nước nhưng liên tục thúc đẩy các cuộc đụng độ ở biên giới, nghiêm trọng nhất cuộc tấn công sang vùng biên giới Tây Nam Việt Nam, thảm sát dân thường.

Năm 1975, khi Việt Nam đang tìm cách vực dậy hậu chiến tranh sau ngày thống nhất đất nước, Khmer Đỏ xua quân tấn công các đồn biên phòng, làng mạc, thị trấn biên giới của Việt Nam, tàn sát dã man dân thường.

Đến cuối năm 1975 và cả năm 1976, chúng tiếp tục gặm nhấm, gây rất nhiều tội ác ở vùng biên giới Việt Nam, trong đó có những vụ tàn sát được nhiều người biết tới như ở Tân Lập (Tây Ninh), Ba Chúc (An Giang) và nhiều nơi khác ở vùng biên giới.

Hài cốt các nạn nhân tại khu tưởng niệm ở tỉnh Kandal . (Ảnh: CNN)

Sang năm 1977, ý đồ, dã tâm đánh chiếm một số vùng đất Việt Nam của Pol Pot càng rõ hơn. Chúng tập hợp lực lượng cấp sư đoàn để tiến đánh. Đến cuối năm 1977, chúng triển khai 10 sư đoàn đánh toàn tuyến biên giới Việt Nam.

Theo các con số thống kê, từ tháng 5/1975 tới tháng 12/1978, Khmer Đỏ thực hiện gần 10.000 cuộc tấn công vào biên giới Việt Nam, giết hại hàng nghìn thường dân, bắt và mang đi thủ tiêu hơn 20.700 người; đốt phá hơn 21.200 nóc nhà, trường học, bệnh viện, chùa chiền, khiến 400.000 người sống ở dọc biên giới rơi vào cảnh màn trời chiếu đất, đi lánh nạn.

Là một đất nước ưa chuộng hòa bình, Việt Nam vẫn tìm cách giải quyết các tranh chấp bằng đàm phán hòa bình. Nhưng Khmer Đỏ lại tỏ ra hết sức ngông cuồng và không cho thấy có dấu hiệu hợp tác. Điều này buộc các lực lượng vũ trang Việt Nam đứng lên chống trả, tìm lại cuộc sống bình yên cho người dân.

Việt Nam đã tiêu diệt 38.563 quân Khmer Đỏ, bắt sống 5.800 tên, đồng thời dùng không quân phối hợp với bộ binh triển khai các cuộc không kích và giao tranh trên bộ, đánh vào các đơn vị quân Khmer Đỏ dọc biên giới, nhằm làm suy yếu quân Khmer Đỏ

Sau các đòn đáp trả quyết liệt của quân đội Việt Nam, Pol Pot chịu tổn thất nặng nề. Cực chẳng đã, chúng tìm cách vu cáo để cô lập Việt Nam, tìm kiếm sự ủng hộ từ bên ngoài trong khi vẫn tập trung tiếp tục mở các cuộc tấn công mới.

Tới ngày 2/12/1978, Mặt trận đoàn kết dân tộc cứu nước Campuchia được thành lập. Đáp lại lời cầu cứu của nhân dân Campucchia và lời kêu gọi của Mặt trận Đoàn kết Cứu quốc Campuchia, quân tình nguyện Việt Nam tiến về thủ đô Phnom Penh.

Tới ngày 31/12/1978, quân dân Việt Nam hoàn thành nhiệm vụ đánh đuổi Pol Pot, thu hồi toàn bộ chủ quyền lãnh thổ của Tổ quốc bị kẻ thù lấn chiếm.

Các tàn dư của Khmer đỏ sau đó vẫn hiện diện ở nhiều nơi tại Campuchia. Tới tháng 4/1998, Pol Pot chết trong rừng rậm. tháng 12 năm đó, Khieu Samphan ra đầu hàng.

Tới tận tháng 12/1999, thủ lĩnh cuối cùng, Ta Mok và các chỉ huy còn lại đầu hàng, chấm dứt tàn dư của Khmer Đỏ ở Campuchia.

Tuy nhiên nhiều năm sau, chỉ một số lượng rất nhỏ các cựu lãnh đạo Khmer Đỏ bị đưa ra xét xử về tội chống nhân loại và gần đây là tội diệt chủng.

Hàng chục năm qua đi, nhưng vết thương vẫn chưa lành sẹo. Bảo tàng diệt chủng Tuol Sleng ở Phnom Penh vẫn còn đó những ký ức ghê rợn nhắc lại địa ngục trần gian cách đây hàng thập kỷ. Những người con, người em, người anh vẫn đau đáu về số phận của những người thân bị lạc mất trong thời kỳ loạn lạc. Những "Cánh đồng chết" - ngôi mộ tập thể chôn lấp các nạn nhân vẫn đang bị chôn vùi ở đâu đó, chờ được tìm thấy để trả lại danh tính cho những người chết oan dưới ách thống trị của Pol Pot.

Những ký ức đó dù rất muốn quên đi nhưng sẽ mãi là nỗi ám ảnh khó gột bỏ trong ký ức của người dân Campuchia.

Theo VTC