Lâu nay, trên các phương tiện truyền thông và một số tài liệu quốc tế vẫn quen dùng từ Kilo để gọi 6 tàu ngầm phi hạt nhân tối tân mà Việt Nam mua của Nga. Tuy nhiên, thực tế thì Kilo chỉ là định danh của khối NATO dành cho lớp tàu ngầm phi hạt nhân tấn công Project 877 Paltus và Project 636 Varshavyanka.

Nói một cách chính xác hơn, đối với chiếc Project 636 thì NATO định danh là Improved Kilo. Dù vậy, người ta thường dùng từ Kilo “ngắn gọn, đơn giản” để chỉ chung 2 kiểu tàu ngầm này.

Tàu ngầm phi hạt nhân Project 877 Paltus của Hải quân Iran.

Từ Varshavyank là bản dịch tiếng Nga của bài hát cách mạng Ba Lan (nguyên văn tiếng Ba Lan là “Warszawianka 1905 roku”, thêm cụm từ “năm 1905” để phân biệt với bài hát khác “Warszawianka 1831 roku” (năm 1831) là bài hát chính thức của khởi nghĩa tháng 11). Tác giả bài hát này là ông Vatslav Sventsitski (1848-1900) đã viết lời bài hát này năm 1879 khi bị tù trong nhà tù “Thành cổ Varshava” vì hoạt động cách mạng.

Sau khi Sventsitski trở về từ nơi đi đày ở Siberia (khi đó, Ba Lan nằm trong Đế quốc Nga) lời bài hát được công bố trong tạp chí bí mật Proletariat (Vô sản) của Ba Lan năm 1883. Tên gọi Varshavyanka vẫn được giữ lại sau cuộc biểu tình ngày 1/5/1905.

Phần nhạc bài hát có sử dụng một phần từ bài “Hành khúc bộ binh nhẹ” với lời của nhà thơ Ba Lan Vlodzimezh Volski (1824-1882), bài hát trở nên nổi tiếng như là hành khúc khởi nghĩa 1863. Không rõ tác giả phần nhạc là ai.

Người dịch bài hát này ra tiếng Nga là ông G. M. Krzhizhanovski được thực hiện khi ông còn bị giam ở nhà tù Butyr (ở Moscow) năm 1897. Lời bài hát được in công khai từ 1900, trở nên phổ biến trong cách mạng năm 1905 ở Nga.

Theo một số tài liệu, sở dĩ Liên Xô (Nga) chọn từ Varshavyanka vì để gắn tới lớp tàu Project 636 vì đã có kế hoạch đóng một số lượng lớn tàu ngầm lớp này để xuất khẩu sang các nước thuộc khối Hiệp ước Varshava (tên thủ đô Ba Lan).

Tàu ngầm phi hạt nhân tối tân Project 636 Varshavyanka mang tên HQ-182 Hà Nội của Hải quân Nhân dân Việt Nam.

Dẫu vậy thì những chiếc Project 636 đầu tiên được khởi đóng từ giữa những năm 1990 xuất khẩu cho Hải quân Trung Quốc, một quốc gia không thuộc Varshava. Điều này có thể là do những khủng hoảng chính trị ở Liên Xô – Đông Âu cuối những năm 1980 đã ảnh hưởng tới kế hoạch ban đầu, định hướng xuất khẩu.

Hiện nay chỉ có 4 quốc gia sở hữu hoặc mua tàu ngầm Project 636 Varshavyanka gồm: Trung Quốc biên chế 8 chiếc Project 636/636M; Việt Nam mua 6 chiếc Project 636.1; Algieria có 2 chiếc Project 636M và Nga đang đặt hàng 6 chiếc Project 636.3.

Tàu ngầm phi hạt nhân Project 636 Varshavyanka có lượng giãn nước 4.000 tấn khi lặn, dài 73,8m, rộng 9,9m, mớn nước 6,3m. Tàu được trang bị 2 máy phát diesel công suất 1.000 kw/máy, 2 động cơ điện chính 5.500 mã lực, 2 động cơ dự trữ 102 mã lực/chiếc và chân vịt 6 lá.

Về hệ thống vũ khí, Project 636 được thiết kế 6 ống phóng ngư lôi cỡ 533mm ở phần mũi (cơ số 18 quả, 6 quả trong ống). Việc tái nạp ngư lôi chỉ diễn ra trong khoảng 15 giây với hệ thống nạp tự động. Các ống phóng này ngoài khả năng bắn ngư lôi còn có thể bắn tên lửa hành trình siêu thanh 3M-54E hoặc 3M-54E1 (cơ số 4 đạn).

Lời dịch sang tiếng Việt của bài hát Varshavyanka (được dịch từ tiếng Ba Lan sang Nga) Những cơn lốc thù địch thổi trên đầu chúng ta, Những thế lực đen tối áp bức chúng ta một cách tàn ác. Chúng ta đã bước vào trận chiến đấu sống mái với quân thù, Chúng ta chưa biết được số phận ra sao đang chờ ta ở phía trước. Nhưng chúng ta hãnh diện và anh dũng dương cao lên Ngọn cờ chiến đấu vì sự nghiệp của công nhân, Ngọn cờ đấu tranh vĩ đại của tất cả các dân tộc Vì một thế giới tốt hơn, vì tự do thiêng liêng. Điệp khúc: Xông vào trận đẫm máu, Thiêng liêng và chính nghĩa Tiến, tiến lên, Hỡi giai cấp công nhân. Công nhân đang chết như rạ vì đói khát trong những ngày này, Hỡi anh em, liệu ta còn có thể im tiếng thêm được nữa? Liệu hình ảnh của đoạn đầu đài có doạ nổi Những ánh mắt còn trẻ của những người đồng chí của chúng ta? Tên tuổi của những người đã vinh quang ngã xuống trong trận chiến vĩ đại vì lý tưởng Không bao giờ phai mờ không để lại dấu vết. Tên tuổi của họ cùng bài ca chiến thắng của chúng ta Sẽ là thiêng liêng đối với cả triệu con người. Điệp khúc: Vương miện của bọn bạo chúa thật đáng căm thù đối với chúng ta, Chúng ta kính trọng xiềng xích của nhân dân chịu nhiều đau khổ. Những ngai vàng đã thấm đẫm máu nhân dân Chúng ta sẽ nhuộm đỏ kẻ thù của mình bằng máu! Hãy dành cái chết không thương tiếc cho mọi kẻ thù! Cho tất cả bọn ăn bám nhân dân lao động! Hãy dành sự báo thù và cái chết cho mọi vua chúa và bọn tài phiệt! Giờ chiến thắng huy hoàng đã gần kề.

Theo Kiến Thức