Chiều 25-7, Bà Maureen Harris, Giám đốc Chương trình Đông Nam Á thuộc Tổ chức Sông ngòi Quốc tế (IR), đã có thông báo liên quan đến việc vỡ đập thủy điện điện Xepian-Xe Nam Noy tại Lào vào ngày 23-7.

Theo đó, IR bày tỏ sự quan tâm và lấy làm tiếc về sự mất mát cuộc sống và khó khăn mà cộng đồng ở hạ lưu đang đối mặt khi Lào vỡ đập. Một đập phụ là một phần của thủy điện Xepian-Xe Nam Noy trên sông Xepian bị vỡ vào đêm 23-7, người dân sống ở hạ lưu được yêu cầu sơ tán khu vực này chỉ vài giờ trước khi đập bị sập. Các báo cáo ban đầu cho thấy có khoảng 6.600 người di dời, mất nhà cửa và tài sản, trong khi nhiều người đã chết hoặc vẫn còn mất tích.

Một ngôi nhà chìm trong nước sau vụ vỡ đập. Ảnh: Attapeu Today

Trong các cuộc thảo luận mà IR đã tổ chức với cộng đồng trong giai đoạn chuẩn bị của dự án Xepian-Xe Nam Noy vào năm 2013, xác định dân làng có vị trí quan trọng khi đập được xây dựng, các nhà phát triển dự án phải tham khảo ý kiến ​​họ và lắng nghe những lo ngại của họ. Nhưng giống như nhiều dự án thủy điện khác ở Lào và khu vực, điều này đã không xảy ra. Nhiều người trong số những người bị ảnh hưởng bởi sự vỡ đập, bây giờ đã phải chịu những tác động khác.

Khi các hoạt động cứu hộ đang được tiếp diễn, sự kiện bi thảm này minh họa một số rủi ro liên quan đến đập:

Nhiều đập đang hoạt động hoặc dự kiến ​​không được thiết kế để có thể đối phó với các điều kiện thời tiết khắc nghiệt. Các điều kiện thời tiết khắc nghiệt và không thể đoán trước đang trở nên thường xuyên hơn do biến đổi khí hậu, đặt ra mối quan tâm an toàn nghiêm trọng cho hàng triệu người sống ở hạ lưu đập. Các nhà tài chính, các nhà hoạch định và khai thác phải khẩn trương đánh giá khả năng của các đập để chịu được các điều kiện thời tiết khắc nghiệt và hành động để đảm bảo các đập có thể chứa chúng.

Thảm kịch đang diễn ra ở Lào cũng cho thấy sự thiếu sót của các hệ thống cảnh báo để ngăn chặn sự mất mát cho cuộc sống người dân. Cộng đồng dân cư không được đưa ra cảnh báo tiên tiến, hiện đại để đảm bảo sự an toàn. Sự kiện này đặt ra những câu hỏi chính về tiêu chuẩn đập và an toàn đập tại Lào.