Nếu bạn bị nhiễm virus viêm gan C - căn bệnh có thể dẫn đến xơ gan và ung thư - thì tai họa có thể bắt nguồn từ những lần quan hệ tình dục không được bảo vệ.
Viêm gan C là căn bệnh do virus mới được phát hiện cách đây hơn 2 thập kỷ. Thế nhưng số người bị tấn công tăng lên ngày một nhanh.
Hơn 4 triệu người Việt Nam mang virus
Năm 1989, lần đầu tiên, giới y khoa phát hiện các trường hợp viêm gan xảy ra sau khi truyền máu mà tác nhân gây bệnh là một loại virus sau đó được gọi là virus viêm gan C.
Đến nay, đã có hơn 200 triệu người trên thế giới là nạn nhân của nó. Tại Việt Nam, tỷ lệ nhiễm viêm gan C tăng mạnh trong thập kỷ qua, hiện lên tới 5% dân số, tương đương hơn 4 triệu người. Đã có khoảng 500.000 người tiến triển thành xơ gan và ung thư gan.
Tại sao viêm gan C có thể tấn công ngày càng nhiều người đến vậy? Vì virus lây truyền qua đường máu. Hiện nay, do việc tầm soát, sàng lọc khi hiến máu đã được thực hiện tốt nên tỷ lệ lây nhiễm qua truyền máu đã giảm nhiều. Đường lây lớn nhất bây giờ là dùng chung bơm kim tiêm: có đến 60% số người tiêm chích ma túy đã nhiễm virus viêm gan C.
Một số người lây bệnh khi xăm mình, châm cứu, xỏ lỗ tai, dùng chung dao cạo râu… hoặc đi chữa răng, làm các thủ thuật y tế ở những cơ sở không đáng tin cậy, nơi dụng cụ không được khử trùng đúng cách. Viêm gan C cũng có thể lây truyền qua đường tình dục hoặc từ mẹ sang con nhưng tỷ lệ không cao. Và có khoảng 30% trường hợp nhiễm không xác định được nguồn lây bệnh.
Ảnh minh họa
Do mới được phát hiện vài chục năm nên hiện các nhà khoa học chưa kịp tìm ra cách bào chế vaccine phòng bệnh. Do đó nếu không muốn mắc bệnh này, bạn chỉ còn cách hết sức cẩn thận trong sinh hoạt và chăm sóc sức khỏe.
Điều trị tốn kém, nhiều tác dụng phụ
Việc điều trị viêm gan C hiện vẫn còn gây tranh cãi. Nhiều bác sĩ cho rằng khi nhiễm virus này thì phải điều trị càng sớm càng tốt để loại trừ tình trạng viêm gan, không cho tiến triển thành xơ gan, ung thư gan, và đào thải bớt virus.
Tuy nhiên, quan điểm phổ biến hơn vẫn là không điều trị cho tất cả, bởi không phải ai nhiễm virus viêm gan C cũng có hai biến chứng nặng kể trên.
Bệnh nhân được khuyến cáo điều trị khi viêm gan tiến triển, biểu hiện là xét nghiệm máu cho thấy men gan tăng (chứng tỏ gan đang có tổn thương), có lượng lớn virus viêm gan C hoạt động, hoặc siêu âm cho thấy gan có vấn đề.
Tuy nhiên, các xét nghiệm trên không phải lúc nào cũng chính xác, chẳng hạn đôi khi gan vẫn bị xơ hóa mà men gan không hề tăng. Cách chính xác nhất để biết bệnh đang tiến triển ở giai đoạn nào là sinh thiết, tức bấm lấy một ít tế bào gan để soi dưới kính hiển vi.
Nhiều người nhiễm viêm gan C mà gan vẫn tốt trong nhiều năm, nhưng điều đó không có nghĩa là virus viêm gan C sẽ “nằm im” mãi mãi, mà chúng có thể “trỗi dậy” bất cứ lúc nào.
Vì vậy, cho dù men gan không tăng trong thời gian dài, chỉ số máu ổn định, hình ảnh siêu âm đẹp… nên không phải điều trị, những người này vẫn phải tái khám 3 tháng một lần.
Việc điều trị viêm gan C thường kéo dài từ 6 tháng đến một năm, chi phí rất cao. Thuốc lại gây khá nhiều tác dụng phụ như chán ăn, mệt mỏi, sụt cân, ngứa da, rụng tóc, trầm cảm, mất ngủ, thiếu máu...
Tránh xa bia rượu
Một khi đã bị tổn thương do viêm gan C, gan sẽ không bao giờ phục hồi như cũ, ngay cả khi tình trạng viêm đã giảm. Do đó, khi đã nhiễm virus này, bạn hãy hạn chế tối đa việc chất thêm gánh nặng cho gan. Bạn nên có chế độ ăn uống lành mạnh, nghĩa là điều độ và cân đối dinh dưỡng.
Hạn chế tối đa việc sử dụng đồ uống có cồn, bởi tình trạng xơ gan sẽ xảy ra sớm hơn ở những người uống nhiều bia rượu. Nếu gan đã bắt đầu xơ thì phải kiêng bia rượu hoàn toàn.
Ngoài ra, bạn nên duy trì việc tập thể dục thể thao để tăng cường sức khỏe chung. Hãy giữ gìn để không bị nhiễm thêm các loại virus khác như viêm gan B, viêm gan D, HIV… vì việc nhiễm cùng lúc nhiều loại virus sẽ làm gan bị hủy hoại với tốc độ cao hơn nhiều lần.