Lần đầu tiên trong suốt 17 năm, chính phủ Mỹ đã phải đóng cửa vì những bất đồng trong Quốc hội về Đạo luật Chăm sóc Y tế hay còn gọi là Obamacare do Tổng thống Obama đề xuất, dẫn tới việc dự luật về ngân sách cho chính phủ không được thông qua. Và ít ai biết rằng người đã góp phần rất lớn vào việc đẩy chính phủ Mỹ đến bờ vực đóng cửa này lại là một nghị sĩ ít tên tuổi mới chỉ trúng cử được 8 tháng.

Chính phủ Mỹ bị đóng cửa xuất phát từ yêu cầu của các nghị sĩ đảng Cộng hòa rằng đạo luật Obamacare cần phải bị hủy bỏ hoặc ít nhất là bị trì hoãn, và họ cho rằng cách tốt nhất để làm được điều đó là gộp nó vào với một đạo luật cần phải được thông qua để cấp ngân sách cho chính phủ.

Tuy nhiên nguồn cơn của chiến thuật này của đảng Cộng hòa lại xuất phát từ lá thư của một nghị sĩ ít tên tuổi là Mark Meadows, đại diện cho khu vực phía Tây của Bắc Carolina, người mới trúng cử hồi cuối năm ngoái.

Nghị sĩ Mark Meadows.

Hồi tháng 8, trong khi các nghị sĩ khác đang bận rộn tiếp xúc cử tri ở khu vực của mình thì ông Meadows đã viết một bức thư cho các lãnh đạo đảng Cộng hòa đề nghị họ thực hiện chiến lược gắn yêu cầu hủy bỏ đạo luật Obamacare với việc thông qua đạo luật cấp ngân sách cho chính phủ trong năm tài khóa tới.

Ban đầu các lãnh đạo đảng Cộng hòa trong Hạ viện Mỹ đã tỏ ra do dự và bác bỏ chiến lược này. Lãnh đạo đảng Cộng hòa John Boehner và nhiều đảng viên khác tin rằng chiến lược này có thể sẽ dẫn tới việc chính phủ phải đóng cửa vì Thượng viện do đảng Dân chủ kiểm soát sẽ không bao giờ nhất trí với kế hoạch như vậy.

Ngoài ra, lãnh đạo đảng Cộng hòa tin rằng họ sẽ bị nhân dân Mỹ đổ lỗi trong trường hợp chính phủ bị đóng cửa. Các kết quả thăm dò dư luận cho thấy 51% người được hỏi đều cho rằng đảng Cộng hòa có lỗi trong việc để chính phủ bị đóng cửa. Đó là một sự mạo hiểm chính trị lớn mà không một lãnh đạo nào muốn gánh lấy.

Tuy nhiên, bằng tài vận động của mình, ông Meadows đã thuyết phục được 79 nghị sĩ ký vào lá thư của ông. Sau đó ông này còn đi xa hơn khi dẫn đầu một nhóm 40 nghị sĩ đòi không thông qua dự luật ngân sách tạm thời cấp tiền cho chính phủ của ông Obama tiếp tục hoạt động.

Mặc dù lá thư của ông Meadows không đại diện cho đa số trong đảng Cộng hòa nhưng nó là một yếu tố rất quan trọng thuyết phục được chủ tịch đảng Boehner thay đổi chiến lược và thúc đẩy kế hoạch nhằm ra điều kiện cấp ngân sách cho chính phủ phải đi đôi với việc hủy bỏ đạo luật Obamacare. Thượng viện Mỹ bác bỏ yêu sách này, và sự bế tắc đã đẩy chính phủ Mỹ vào bước đường cùng phải đóng cửa vào ngày 1/10.

Nhiều cơ quan chính phủ Mỹ đã phải ngừng hoạt động sau khi chính phủ đóng cửa.

Trong một cuộc phỏng vấn, ông Meadows nói rằng ông không cố tình khiến chính phủ phải đóng cửa mà chỉ nhằm “ngăn chặn Đạo luật Chăm sóc Y tế”. Ông nói: “Nhiệm vụ của tôi đầu tiên là phải đảm bảo rằng tôi đại diện cho cử tri của mình chứ không phải thăm dò những ẩn ý chính trị.”

Đối với Meadows, việc ngăn chặn đạo luật Obamacare là ưu tiên số 1 “bất chấp mọi hậu quả”, và việc “phớt lờ ưu tiên này là phớt lờ nghĩa vụ đại diện cho 749.000 cử tri” đã bầu ông làm nghị sĩ Hạ viện.

Ông Meadows đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử vào Hạ viện Mỹ trước đối thủ đảng Dân chủ Heath Shuler vào cuối năm 2012 với tỉ lệ phiếu bầu cao hơn 15%.

Theo Khampha