Tính từ khi bình thường hóa quan hệ vào năm 1995 và đặc biệt trong 10 năm quan hệ đối tác chiến lược toàn diện (từ 2013), quan hệ thương mại Việt Nam - Hoa Kỳ đã ghi nhận những bước phát triển vượt bậc.
Nhân dịp 10 năm quan hệ đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Hoa Kỳ, Đại diện Thương mại Mỹ Katherine Tai và phái đoàn Hoa Kỳ đã có chuyến thăm và làm việc tại Việt Nam. Đây là chuyến thăm Việt Nam đầu tiên của Đại diện Thương mại Katherine Tai, đồng thời là chuyến thăm cấp bộ trưởng về kinh tế đầu tiên của Chính quyền Tổng thống Biden tới Việt Nam.
Chuyến thăm mở đầu cho chuỗi các hoạt động kỷ niệm 10 năm thiết lập quan hệ đối tác toàn diện Việt Nam - Hoa Kỳ.
Trong buổi gặp gỡ báo chí chiều 14/2, bà Katherine Tai đã có một số chia sẻ về kết quả chuyến làm việc lần này cũng như nói đến vai trò của Việt Nam trong Khuôn khổ kinh tế Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương (IPEF) cũng như tầm quan trọng của mối quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ trong bối cảnh chung của khu vực Đông Nam Á.
Đại diện Thương mại Mỹ Katherine Tai
Mở đầu cuộc họp báo, bà Katherine Tai đưa ra những nhìn nhận về quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ trong khoảng thời gian đại dịch COVID-19: “Năm nay là năm 2023, cũng là năm kỷ niệm 10 năm hợp tác toàn diện giữa Việt Nam – Hoa Kỳ. Thời điểm chuyến thăm của tôi diễn ra vào tháng đầu tiên của năm mới theo âm lịch, trong văn hóa Việt Nam năm nay là năm con mèo và con mèo cũng là con vật ưa thích của tôi.
Một điều mà tôi cảm thấy rõ ràng trong chuyến công tác này là quan hệ giữa hai nước đã phát triển mạnh mẽ và còn tiếp tục mạnh mẽ hơn. Chúng tôi sẽ tiếp tục nỗ lực để giải quyết những vấn đề còn tồn dư của chiến tranh. Trong những năm vừa qua khi mà đại dịch COVID-19 hoành hành trong toàn cầu, Việt Nam và Hoa Kỳ đã thể hiện quan hệ mạnh mẽ bằng việc hợp tác hỗ trợ lẫn nhau. Trong thời gian đại dịch COVID-19, Hoa Kỳ đã hỗ trợ Việt Nam 40 triệu liều vaccine, và trong thời gian đầu đại dịch, Việt Nam đã hỗ trợ Hoa Kỳ rất nhiều trang thiết bị y tế cần thiết”.
Chia sẻ về kết quả chuyến thăm và làm việc lần này tại Việt Nam, bà Tai cho biết: “Hoa Kỳ và Việt Nam tiếp tục đưa ra thêm nhiều cam kết mới liên quan đến khí hậu và năng lượng. Chúng tôi cũng đạt được nhiều kết quả trong vấn đề kinh tế và thương mại. Trong chuyến đi của tôi, trao đổi với Thủ tướng cũng như 6 bộ trưởng, chúng tôi sẽ thiết lập mối quan hệ dài lâu với Việt Nam và nhiều quốc gia khác trong khu vực. Tôi thực sự cảm thấy vui mừng với sự đón tiếp nồng hậu mà tôi nhận được trong chuyến thăm này. Chúng tôi đã đối thoại với các bộ trưởng về tầm nhìn và định hướng quan hệ hợp tác với Việt Nam trong khuôn khổ trụ cột kinh tế Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Chúng tôi rất vui mừng khi mà năm nay Hoa Kỳ sẽ đăng cai APEC”.
Bà Tai khẳng định trong năm 2023, phía Mỹ đặc biệt phát triển khuôn khổ kinh tế Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương (IPEF) và tổ chức APEC. Về quan hệ song phương, đây là một trong những khuôn khổ quan trọng mà phía Hoa Kỳ sử dụng để phát triển quan hệ hai nước để thúc đẩy kinh tế và đầu tư.
Trong hai năm gần đây, thành tựu mà phía Hoa Kỳ có được với Việt Nam về những vấn đề mà Hoa Kỳ quan tâm, cụ thể ở đây là về tiền tệ và hoạt động liên quan đến lao động bất hợp pháp. Điều này thể hiện khả năng phối hợp và trao đổi trên tinh thần xây dựng để giải quyết trở ngại giữa hai nước.
Trong năm 2023, Hoa Kỳ đã trở thành một trong những thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, phía Hoa Kỳ vẫn mong muốn tiếp tục đẩy mạnh hơn nữa mối quan hệ kinh tế giữa hai quốc gia, bà Tai nhấn mạnh.
Về khuôn khổ kinh tế Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương (IPEF), IPEF có bao gồm bốn trụ cột chính bao gồm thương mại, chuỗi cung ứng, phi các bon hóa và cuối cùng về thuế và chống tham nhũng. Tháng 9 năm ngoái các bên liên quan đã có cuộc họp riêng tại Los Angeles, dự kiến cuộc đàm phán lần thứ 2 tổ chức vào tháng tới.
Xét đến vai trò của Việt Nam, Việt Nam đã thể hiện cam kết tham dự sâu rộng hơn vào IPEF. Khuôn khổ IPEF có 14 quốc gia khác nhau, Việt Nam có vai trò quan trọng trong ASEAN, phía Hoa Kỳ hoan nghênh và đánh giá cao vai trò của Việt Nam trong vai trò đối tác.
Bà Tai cũng cho biết trong chuyến làm việc lần này, hai bên Hoa Kỳ - Việt Nam đã bàn về mối quan hệ kinh tế, trao đổi thương mại song phương giữa hai nước, tăng cường quan hệ kinh tế và vì vậy tăng cường quan hệ giữa hai quốc gia. Đại diện Thương mại Mỹ cũng cho biết sẽ tập trung thúc đẩy Hiệp định khung về thương mại và đầu tư (TIFA) hơn nữa: “Lần gần đây nhất chúng tôi triệu tập TIFAl là trước khi đại dịch COVID-19 diễn ra, đến hiện tại, chúng tôi rất mong muốn tiếp tục trao đổi đến TIFAL”.
Đại diện Thương mại Mỹ cũng tiết lộ IPEF sẽ có một cuộc họp trực tiếp cấp bộ trưởng vào tháng 3 tới, sau cuộc họp đầu tiên hồi năm ngoái ở Mỹ.
Hiện Việt Nam vẫn chưa phải là thành viên của IPEF mà chỉ mới trong quá trình cùng các nước thảo luận, trao đổi để làm rõ nội hàm của nó.
IPEF gồm bốn trụ cột là thương mại và chuỗi cung ứng, năng lượng sạch và cơ sở hạ tầng, thuế và chống tham nhũng.
Theo Bộ Ngoại giao Việt Nam, việc Việt Nam có trở thành viên IPEF hay không còn tùy thuộc vào kết quả thảo luận.