Thổ Nhĩ Kỳ đã quyết tiếp nối chiến dịch “Lá chắn Euphrates” ở Syria

Xoay xung quanh hoạt động của lực lượng vũ trang Thổ Nhĩ Kỳ ở Idlib Hãng Anadolu đã lý giải cặn kẽ mục đích của chiến dịch này, bằng cách trả lời 5 câu hỏi như sau:

Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ sẽ làm gì ở Idlib?

Các thành tố của Lực lượng vũ trang Thổ Nhĩ Kỳ, còn được gọi là TSK hay TAF, sẽ nằm trong ranh giới của khu vực giảm leo thang xung đột thuộc tỉnh Idlib. Nhiệm vụ của họ là làm cho cuộc đình chiến giữa quân chính phủ và các lực lượng đối lập địa phương trở nên bền vững.

Với mục đích này, các lực lượng của Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ sẽ hình thành các điểm quan sát và giám sát ngừng bắn chứ không phải là tiến hành các chiến dịch quân sự, bất kể việc họ đang là người hậu thuẫn cho lực lượng đối lập là Quân đội Syria Tự do (FSA).

Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ có tổ chức hoạt động không? Nếu có, thì đối với ai?

Các nguồn quân sự và ngoại giao chỉ ra rằng việc Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ hiện diện ở Idlib không phải là “một hoạt động quân sự” mà là “một đợt triển khai quân” để làm nhiệm vụ giám sát. Họ sẽ không gây ra bất cứ cuộc xung đột nào với lực lượng địa phương hoặc quân chính phủ Assad.

Tuy nhiên, quân đội Thổ Nhĩ Kỳ không loại trừ khả năng mở một hoạt động quân sự nếu xuất hiện nguy cơ đối với an ninh quốc gia của đất nước. Do đó, họ sẽ dự kiến tất cả các nguy cơ an ninh có thể xuất hiện và xem xét các phương án xử lý trong kế hoạch của mình trong quá trình chuẩn bị.

Những gì được mong đợi từ việc triển khai?

Để việc triển khai Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ diễn ra không gặp rắc rối, tình hình của các nhóm vũ trang địa phương đang được đánh giá.

Hay’at Tahrir al-Sham - nhóm khủng bố lớn nhất đã đi tiên phong với hoạt động ngày càng tăng trong Idlib gần đây. Nhóm này đã có được sức mạnh quân sự đáng kể bất chấp số lượng lớn các thành phần tham gia trong liên minh do Jabhat Fatah al-Sham lãnh đạo.

Mặt khác, một số nhóm đối lập khác đang chống lại sự xâm nhập của các nhóm khác nhau thuộc Quân đội Syria Tự do vào Idlib, từ khu vực kiểm soát của họ ở phía Bắc tỉnh Aleppo, trong khuôn khổ giai đoạn 1 của Chiến dịch “Lá chắn Euphrates” (Euphrates Shield) mới kết thúc hồi tháng 3 vừa qua.

TSK cũng sẽ đánh giá tình hình nhạy cảm giữa các phe phái trong khu vực và thiết lập các điều kiện an toàn nhất cho việc di chuyển các lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ đến các vành đai giám sát.

Tại sao Idlib lại quan trọng?

Idlib là một trong những khu vực mà làn sóng bạo lực lớn nhất đã được chứng kiến trong cuộc nội chiến Syria đang diễn ra.

Sau khi chính quyền Assad bị mất quyền kiểm soát Idlib, sau đó Nga can thiệp vào cuộc xung đột ngày 30 tháng 9 năm 2015, Nga và Syria đã bắt đầu tiến hành các cuộc không kích dữ dội vào khu vực này.

Rõ ràng là chế độ Assad, Nga và các lực lượng do Iran hậu thuẫn sẽ bắt đầu một làn sóng lớn bạo lực trong tương lai gần ở Idlib, nếu lệnh ngưng bắn không được thực thi. Trong trường hợp đó, hàng triệu người sẽ lâm vào cảnh khốn khó, làn sóng người tị nạn sẽ tràn sang biên giới Thổ Nhĩ Kỳ.

Hiện có hơn một triệu người đang sinh sống trong các trại định cứ trong một vành đai được gọi là “điểm zero” dọc theo biên giới giữa hai nước. Theo hồ sơ quản lý dân sự địa phương, ở Idlib có 2,4 triệu dân địa phương và 1,3 triệu người di tản từ các vùng miền khác trong nước.

Tỉnh Idlib nằm giáp biên giới với tỉnh Hatay của Thổ Nhĩ Kỳ

Do đó, Anadolu nhận xét rằng, mục đích của việc triển khai Lực lượng Vũ trang Thổ Nhĩ Kỳ đến đây là bảo vệ lệnh ngừng bắn ở Idlib, ngăn chặn xung đột leo thang giữa các bên và ngăn chặn làn sóng di dân, bằng cách cung cấp điều kiện an ninh cho thường dân.

Idlib liên quan đến mối đe dọa PKK như thế nào?

Thị xã Afrin thuộc tỉnh Aleppo, nằm về phía đông bắc Idlib, đã thuộc quyền kiểm soát của “tổ chức khủng bố” PKK/PYD từ năm 2011. Người Kurd có tham vọng giành quyền kiểm soát một phần của Idlib để đảm bảo một hành lang an toàn đến Địa Trung Hải.

Trong một cuộc họp ở thủ đô Astana của Kazakhstan vào ngày 4 tháng 5, các quốc gia bảo lãnh gồm Nga, Thổ Nhĩ Kỳ và Iran đã ký thỏa thuận thiết lập các khu vực chống leo thang xung đột tại Syria, bao gồm tỉnh Idlib ở Tây Bắc Syria, trên biên giới Thổ Nhĩ Kỳ.

Sau cuộc đàm phán cụ thể giữa Thổ Nhĩ Kỳ, ủng hộ phe đối lập Syria, và người bảo lãnh của chế độ Assad là Nga, tuyến giám sát quân sự được hình thành tại Idlib do Ankara đảm nhận, nó cũng là vành đai ngăn chặn người Kurd thực hiện ý định của mình.

Anadolu nhấn mạnh, đó là những tiền đề và mục đích chính dẫn tới việc Thổ Nhĩ Kỳ triển khai quân đội sang tỉnh Idlib của Syria. Ngoài ra, nước này không hề có mục đích và tham vọng nào khác.

Tuy giới chức lãnh đạo và các hãng truyền thông Thổ Nhĩ Kỳ lý giải rất hay về mục đích và yêu cầu đạt được của chiến dịch triển khai quân này nhưng giới phân tích cho rằng, đó chỉ là “bề nổi của tảng băng chìm”, chính quyển Ankara có mục đích và những ý đồ khác hẳn.

Điều này chúng ta sẽ cùng tìm hiểu trong kỳ sau.