Trong những năm Khmer Đỏ cầm quyền, cực ít chính khách hay phóng viên nước ngoài được đến Campuchia.

Lãnh đạo to nhất đến thăm Campuchia thời kỳ này, chính là Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Rumani, Tổng thống Rumani Ceausescu (cùng vợ là Elena) tháng 5/1978, như một hành động ủng hộ chế độ của Pol Pot. Rồi sau đó có thể kể đến Phó Chủ tịch Trung Quốc Uông Đông Hưng (11/1978), rồi Bộ trưởng ngoại giao Nam Tư Milos Minic, thứ trưởng ngoại giao Triều Tiên....

Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Rumani, Tổng thống Rumani Ceausescu (cùng vợ là Elena) tháng 5/1978. (Ảnh: FB Phan Việt Hùng)

Các thông tin thật sự về Campuchia trong thời kỳ này lọt ra ngoài rất ít ỏi. Nhà báo Viktor Pritula, trưởng đại diện Uỷ ban phát thanh và truyền hình Liên Xô (từ 1980) tại Campuchia sau này trong bài báo phản biện cuốn "Pol Pot. Campuchia - Đế chế trên xương người" của Oleg Samorodnyi (nguyên phiên dịch Đại sứ quán Liên Xô tại Campuchia) đã cho biết các thông tin về chính quyền Khmer Đỏ Liên Xô biết được qua đường tình báo là chủ yếu, qua sự trợ giúp của tình báo các nước XHCN như Mông Cổ, CHDC Đức, Ba Lan, thậm chí qua cựu đại sứ chính quyền Lon Non ( có 2 em gái là vợ của Pol Pot và Ieng Sary).

Nhưng vẫn có các nhà văn nhà báo nước ngoài được chính quyền Pol Pot lựa chọn mời sang, và sau đó họ cho ra lò các bộ phim, phóng sự, phóng sự ảnh ca ngợi đất nước Campuchia  "tươi đẹp" đang "xây dựng cuộc sống mới", nói rằng chẳng có tra tấn diệt chủng gì xảy ra ở đây.

Xin đơn cử năm 1978, năm đỉnh cao của diệt chủng, năm trước khi chính quyền khát máu Campuchia dân chủ bị tiêu diệt. Năm đó, đã có nhiều đoàn nhà báo, đảng phái chính trị đến Campuchia.

Tháng 3/1978, một phái đoàn nhà báo Nam Tư do Nikola Vitorovic dẫn đầu vào Campuchia, sau đó về tuyên truyền về những thành tựu của nước này qua bài phỏng vấn Pol Pot như xóa sổ bệnh sốt rét, xóa mù chữ, phát triển nông nghiệp, thủy lợi...Thời điểm đó, Vitorovic là người duy nhất được quay phim ở Campuchia.

Tháng 8/1978, đoàn đại biểu Hội hữu nghị Thụy Điển - Campuchia thăm Campuchia 14 ngày, với sự dẫn đầu của nhà văn nổi tiếng Jan Mydral cùng 3 người khác là Gunnar Bergstrom - Chủ tịch Hội hữu nghị Thụy Điển - Campuchia, 2 phụ nữ là Hedda Ekerwald và Annika Andervik. Cần biết thêm Jan Mydral là người theo chủ nghĩa Mao và luôn công khai tuyên bố ủng hộ chế độ Khmer Đỏ cho đến mãi sau này.

Nhà văn nổi tiếng Jan Mydral cùng 3 người khác là Gunnar Bergstrom-Chủ tịch Hội hữu nghị Thụy Điển-CPC, 2 phụ nữ là Hedda Ekerwald và Annika Andervik.

Bốn người Thụy Điển đã được Khmer Đỏ dẫn đi thăm các bệnh viện, trường học, nhà máy và hợp tác xã. Họ còn được Pol Pot mời ăn tối và cho ngủ hai đêm trong Cung điện Hoàng gia ở Siêm Riệp. Bergstrom đã chụp và sau đó công bố một seri ảnh màu chụp tuyên truyền, lý tưởng hóa chế độ tươi đẹp của CPC dân chủ với những người nông dân cười rạng rỡ trên cánh đồng, các công trình thủy lợi mới xây dựng. Nhiếp ảnh gia kiêm Chủ tịch Hội hữu nghị Thụy Điển - CPC này cũng nói anh ta không hề nhìn thấy cảnh tra tấn, giết người nào cả.

Ảnh: FB Phan Việt Hùng

Ảnh: FB Phan Việt Hùng

Đâu chỉ có các nhà văn, chính trị gia Thụy Điển mới nói và viết sai sự thật.

Tháng 9/1978, đến lượt tờ báo Hồng Kông Wen Wei Po và Ta Kun Pao đăng bài phỏng vấn Pol Pot. Các nhà báo Hồng Kông đã được đưa đến thăm đập Stoeng Xiêm Riệp và hồ chứa nước Baray phía Tây, đền Bayon, đền thờ Wat Wat, tuyến phòng thủ của khu vực Angkor của "Quân đội Cách mạng Campuchia anh hùng" trong cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc. Và họ viết gì, có lẽ chúng ta cũng đã đoán ra.

Ít ngày sau, một phái đoàn của AKP (Đảng CS theo đường lối Maoist của Na uy) lại đến CPC, và họ lại tiếp tục được dẫn đi theo hành trình mà các nhà báo Hồng Kông đã đi. Lãnh đạo đoàn Pal Steigan đã gặp Pol Pot và sau này đã giành những lời tốt đẹp về tên đao phủ này và cuộc "cách mạng" ở CPC.

Không chỉ mời các phái đoàn báo chí, ngoại giao đến để xuyên tạc tình hình, trong tháng 9/1978, CPC dân chủ công bố cuốn sách 89 trang "Sách đen: Sự thật & bằng chứng về các hành vi xâm lược và thôn tính của Việt Nam chống lại Campuchia". Đúng là một hành vi vừa ăn cướp vừa la làng không hơn không kém.

Sách đen của CPC vu cáo VN xâm lược 9/1978. (Ảnh: Nhà báo Phan Việt Hùng)

Tháng 12/1978, chỉ hai tuần trước khi CPC sụp đổ, Liên đoàn cộng sản Canada do Chủ tịch Roger Rashi đã đến thăm và gặp Pol Pot. Về nước, tay này đã trả lời phỏng vấn tờ The Call và nói nguyên xi những gì mà Pol Pot đã nói, về cái gọi là "sự xâm lược của Việt Nam".

Như vậy có thể nói, dù là với động cơ gì, bị "lừa" hay không, sự tuyên truyền sai lạc của các nhà báo, chính trị gia nước ngoài được chính quyền Pol Pot lựa chọn, đã góp phần che dấu sự thật khủng khiếp về cuộc diệt chủng tàn bạo nhất trong lịch sử loài người. Sau này, khi những tên đao phủ đã bị lôi ra tòa xét xử, có ý kiến cho rằng những kẻ đó là đồng lõa, phải có trách nhiệm chính trị và đạo đức đối với nạn diệt chủng ở Campuchia.

Theo VTC