"Tôi gửi thông báo ngoại giao này đến đại sứ Mỹ. Washington đã nhận được thông tin và khá hài lòng", Ngoại trưởng Philippines Teodoro Locsin Jr. viết trên mạng xã hội Twitter hôm 2/6, kèm theo ảnh chụp văn bản đình chỉ quyết định hủy Thỏa thuận Các lực lượng Thăm viếng (VFA).

Ngoại trưởng Locsin cho biết lệnh đình chỉ sẽ có hiệu lực trong 6 tháng, bắt đầu từ ngày 1/6 và sẽ được chính phủ Philippines gia hạn thêm 6 tháng trước khi hết hạn. Quyết định được đưa ra "sau khi cân nhắc tình hình chính trị và các diễn biến trong khu vực", thông báo có đoạn viết.

Lính Philippines và Mỹ (phải) tham gia diễn tập ở Philippines hồi tháng 5/2017. Ảnh: US Army.

VFA có hiệu lực từ năm 1999, cung cấp cơ sở pháp lý cho sự hiện diện của hàng nghìn lính Mỹ luân chuyển tại Philippines, nhằm phục vụ các cuộc tập trận và hoạt động hỗ trợ nhân đạo.

Điều khoản chủ đạo của VFA cho phép Washington duy trì quyền xét xử với binh sĩ Mỹ phạm pháp tại Philippines, trừ một số trường hợp đặc biệt. Nó cũng giúp lính Mỹ không phải chấp hành những yêu cầu về hộ chiếu và thị thực tại Philippines.

Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte hồi tháng 2 thông báo hủy VFA để đáp trả vụ Mỹ hủy visa, từ chối cho thượng nghị sĩ Philippines Ronaldo dela Rosa nhập cảnh. Đại sứ quán Mỹ tại Philippines không giải thích lý do, nhưng dường như quyết định bắt nguồn từ những cáo buộc giết người không qua xét xử trong hơn hai năm Rosa giữ chức tư lệnh Cảnh sát Quốc gia Philippines.

Quyết định được đưa ra bất chấp sự can ngăn của nhiều quan chức chính quyền Philippines. Ngoại trưởng Locsin từng cảnh báo biện pháp này có thể chấm dứt khoản viện trợ an ninh trị giá 550 triệu USD cùng hoạt động hỗ trợ huấn luyện và tình báo của Mỹ, cũng như làm lạnh nhạt quan hệ kinh tế song phương.

Washington là đồng minh quốc phòng lớn nhất của Manila và hàng triệu người dân nước này có người thân là công dân Mỹ. Tuy nhiên, Duterte không che giấu sự khó chịu với Washington và có xu hướng thân thiết với Bắc Kinh.

Theo VNE