Trước việc Tổng thống Emmanuel Macron thay đổi quan điểm, không xem việc ra đi của Tổng thống Bashar al-Assad là điều kiện tiên quyết trong tiến trình tìm kiếm giải pháp toàn diện cho cuộc xung đột tại Syria, khi tiếp Tổng thống Donald Trump đang ở thăm Pháp, Politico ngày 13/7 đã bình luận:

“Ông Macron đã cho thấy một cái nhìn rất thực tế về các mục tiêu quân sự và chính trị của Pháp ở Syria, chấp nhận cả khả năng Tổng thống Assad sẽ nắm quyền lẫn việc phối kết hợp với Nga để đạt được bất kỳ kết quả khả quan nào”.

Theo tờ Tạp chí Mỹ, cách tiếp cận của nhà lãnh đạo Pháp không mâu thuẫn với lập trường của chính quyền Tổng thống Trump trong ván cờ Syria, bởi ông Macron đã tuyên bố “sẵn sàng hành động đơn phương để đáp trả bất kỳ việc sử dụng vũ khí hoá học nào của chế độ Assad”.

Thay đổi quan điểm với Assad là nước cờ cao của Macron

Giới phân tích cho rằng, tân Tổng thồng Pháp đã đánh dấu một sự khác biệt rõ ràng với người tiền nhiệm và đó được xem là một nước cờ cao của Macron khi đảm bảo cho Pháp không chịu bất kỳ sự bất lợi nào trong quan hệ với các bên liên quan đến ván cờ Syria.

Paris thể hiện sự nhất quán khi luôn xem Moscow đóng vai trò quyết định với ván cờ Syria

Tổng thống Macron thế hiện quan điểm không xem Tổng thống Assad là quân cờ bắt buộc phải loại bỏ trong tiến trình chính trị cho Syria, thực ra chỉ là nhắc lại, khẳng định lại quan điểm trước đó của ông với nhà lãnh đạo Mỹ.

Hẳn dư luận còn nhớ, ngày 21/6 trong cuộc trả lời phỏng vấn 8 hãng truyền thông tại châu Âu, tân Tổng thống Pháp đã cho rằng tại Syria hiện nay không có nhân vật nào có thể thay thế vai trò của Tổng thống Assad.

"Quan điểm của tôi về Syria là không xem sự ra đi của Tổng thống al-Assad là điều kiện tiên quyết cho mọi vấn đề, bởi không ai có thể là người kế nhiệm hợp pháp ông ấy trong thời điểm hiện nay”.

Bên cạnh đó, người đứng đầu Điện Elysees còn khẳng định: “Lập trường của tôi cũng rất rõ ràng. Trước hết, cần một cuộc chiến toàn diện để chống lại các nhóm khủng bố. Chúng ta cần sự hợp tác của tất cả các lực lượng, đặc biệt là Nga”.

Trước đó, trong cuộc họp báo ngày 27/5, sau kết thúc Hội nghị Thượng đỉnh G-7 tại Taormina, Sicily, Italia, Tổng thống Macron đã lên tiếng thừa nhận “rất nhiều vấn đề quốc tế không thể được giải quyết nếu thiếu Nga và tôi đang tìm kiếm những cuộc đối thoại với Moscow”.

Nhà lãnh đạo trẻ tuổi của nước Pháp đã hiện thực hoá lời nói của mình bằng việc tiếp đón Tổng thống Putin vào ngày 29/5 - vị quốc khách đầu tiên trong nhiệm kỳ của ông - khi nhà lãnh đạo Nga có chuyến thăm tới đất nước hình lục lăng.

Người đứng đầu Điện Elysees cho biết ông đặt niềm tin vào Tổng thống Putin, khi cho rằng có thể làm việc với người đồng cấp Nga trong cuộc chiến chống khủng bố và tìm ra một giải pháp thích hợp cho vấn đề Syria.

Macron luôn nhất quán về vai trò của Moscow tại Syria

"Tôi không nghĩ ông ấy có một mối quan hệ tình bạn không thể lay chuyển với Assad. Ông ấy có hai nỗi ám ảnh, một là chống chủ nghĩa khủng bố và hai là tránh để Syria biến thành một quốc gia thất bại. Đây là quan điểm tương đồng với chúng tôi”.

Nay khi tiếp Tổng thống Trump, nhà lãnh đạo Pháp nhắc lại quan điểm của Paris về Tổng thống Assad, dường như muốn chính thức khẳng định với người đồng cấp Mỹ về vai trò của Nga tại Syria và lập trường của Paris trong việc hợp tác với Moscow về vấn đề Syria.

Lập trường của Paris không mâu thuẫn với hành động của Washington trong cuộc chiến Syria

Tuyên bố của Tổng thống Macron về tương lai của Tổng thống Assad được đưa ra trong bối cảnh có những diễn biến quan trọng liên quan tới vai trò và vị thế của Mỹ cũng như những nước cờ của Washington đã, đang và sẽ thực hiện tại Syria.

Thứ nhất, Liên Hợp Quốc kiện toàn bộ máy và hoàn thiện cơ chế hoạt động của Uỷ ban Hội thẩm Quốc tế qua việc bổ nhiệm Thẩm phán người Pháp Catherine Marchi-Uhel làm Trưởng uỷ ban này vào ngày 3/7 vừa qua.

Động thái đó sẽ giúp công tố viên các quốc gia đang điều tra về tội ác tại Syria dễ dàng hơn trong phân tích và củng cố bằng chứng cho việc truy tố hình sự đối với tội phạm ở Syria. Như vậy, kịch bản lật đổ Tổng thống Assad bằng tiến trình luật pháp hoá chính trị đã được mở đường bằng những cơ chế quốc tế

Việc LHQ hoàn thiện cơ chế cho Uỷ ban Hội thẩm Quốc tế hoạt động được nhận diện là định chế này đã nhìn nhận có hành vi phạm tội các chiến tranh và tội ác chống lại loài người tại Syria, nên tương lai sẽ có những "vòng kim cô" bao quanh Assad.

Do vậy Washington không cần phải quá quan tâm tới số phận của nhà lãnh đạo Syria và vì thế ngay cả khi Paris thay đổi quan điểm về tương lai của Tổng thống Assad thì cũng sẽ không làm khác được, nếu tiến trình luận tội ông Assad diễn ra.

Quan điểm của Paris không mâu thẫn với Washington

Thứ hai, sau cuộc gặp lần đầu tiên giữa Tổng thống Trump và Tổng thống Putin bên lề Hội nghị Thượng đỉnh G20 ở Hamburg, giữa Washington và Moscow đã có những động thái tích cực xoay quanh cuộc chiến tại Syria.

Đặc biệt là thoả thuận ngừng bắn tại nam Syria do Nga - Mỹ bảo trợ đã giúp cho Syria lần đầu tiên im tiếng súng, qua đó làm thay đổi rất lớn vai trò và vị thế của Washington trong ván cờ Syria - Washington đã trở thành đồng đạo diễn với Moscow.

Washington và Moscow được cho là sẽ tiếp tục có những phối kết hợp với nhau để có thề giúp cho khu vực ngừng bắn được mở rộng hơn trên lãnh thổ Syria, cùng với đó là những động thái tích cực như giám sát ngừng bắn hay điều chỉnh chiến thuật để giảm xung đột.

Thực tế đó khiến cho số phận của Tổng thống Assad không còn là rào cản quá lớn đối với những nước cờ của Washington trong ván cờ này. Do vậy, Tổng thống Macron không đặt điều kiện tiên quyết cho việc ra đi của ông Assad đã trở nên không quan trọng với Washington.

Trong khi Paris vẫn luôn tái khẳng định vấn đề sử dụng vũ khi hoá học sẽ là dấu chấm hết cho chính quyền Assad, điều đó cho thấy sự tương đồng giữa Paris và Washington luôn được giữ vững, bất chấp diễn biến thực tế chiến cuộc tại Syria.

Paris nâng cao vai trò của Pháp và EU tại ván cờ Syria

Tính toán sai nước cờ của Thủ tướng Anh Theresa May là một cơ hội tốt cho Tổng thống Macron trong việc kết nối với chính quyền Trump. Bởi vị thế của Thủ tướng May sau bầu cử đã rất mong manh khiến cho chuyến thăm Anh của Tổng thống Trump đã bị hoãn lại.

Quan hệ Anh - Mỹ được cho là sẽ phát triển mạnh mẽ thời hậu Brexit nay được thay bằng quan hệ Pháp - Mỹ và Tổng thống Macron đã nhanh chóng khai thác cơ hội đó để nâng cao vị thế và vai trò cho nước Pháp và EU, mà tham gia vào cuộc xung tại Syria là một trong những nước cờ quan trọng.

Trước khi ông Macron đắc cử Tổng thống Pháp, Liên minh châu Âu đã muốn sử dụng việc kiến tạo một nền hoà bình uỷ nhiệm cho Syria là nước đi cho mình trong việc xuất hiện tại ván cờ Syria.

Tổng thống Macron đã nâng cao vị thế cho Pháp và EU trong ván cờ Syria, sau khi nền hoà bình uỷ nhiệm chưa thể được kiến tạo

Như Đại diện cấp cao phụ trách chính sách đối ngoại của EU Federica Mogherini đã từng khẳng định: "EU sẽ nỗ lực để đóng vai trò tiên phong trong giai đoạn hậu xung đột tại Syria. EU sẵn sàng hành động khi một quá trình chuyển giao chính trị diễn ra tại Syria. EU sẽ huy động quỹ để hỗ trợ tái thiết Syria".

Tuy nhiên, những mong muốn của Brussels đã không thể tiến triển được, trong đó có nguyên nhân là bị Washington phá đám. Vì vậy, khi Mỹ tấn công Syria trong “sự kiện Idlib”, EU đã tỏ ra không đồng thuận với hành động này của Washington.

Giới phân tích cho rằng, quan điểm của Tổng thống Macron đối với số phận của Tổng thống Assad thực ra không khác với quan điểm và phương thức hành động của EU trong việc tham gia vào ván cờ Syria.

Chỉ có điều nhà lãnh đạo Pháp hiện nay đã có những điều kiện rất thuận lợi để hiện thực hoá nước đi của mình, sau Paris khi coi Moscow là đối tác quan trọng và thực hiện tối thiểu hoá khác biệt với Washington trong cuộc xung đột Syria.

Có thể thấy rằng, việc thay đổi quan điểm với nhà lãnh đạo Syria đương thời là một nước cờ rất cao của Tổng thống Macron trong việc nâng cao vị thế cho nước Pháp trong bàn cờ chính trị thế giới, vốn đã bị nhạt nhoà trong cơ chế liên minh của EU và lu mờ trước hình ảnh của đồng minh chiến lược bên bờ Tây của Đại Tây Dương.

Theo Đất Việt