Những lá bài ông Trump và ông Kim sẽ mang vào bàn đàm phán

Thứ tư, 27/02/2019, 13:58
Cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ - Triều lần hai sắp diễn ra, nhưng liệu ông Trump và ông Kim có đạt được thỏa thuận không vẫn chưa chắc chắn, vì mỗi bên đều có chương trình nghị sự riêng.

Theo Nikkei Asian Review, cả ông Trump và ông Kim đều có những con át chủ bài để bắt buộc bên còn lại phải đưa ra nhượng bộ. Tổng thống Mỹ có thể nới lỏng các lệnh trừng phạt kinh tế trong khi nhà lãnh đạo Triều Tiên có thể cam kết những bước đi cụ thể tiến tới phi hạt nhân hóa.

Câu hỏi là ai sẽ sẵn sàng thực hiện những nhượng bộ này trước tiên.

Những nhượng bộ đơn giản

Giảm áp lực cấm vận với Bình Nhưỡng là quân bài chủ chốt của Tổng thống Trump. Việc nới lỏng các biện pháp trừng phạt quốc tế là điều hết sức cần thiết với nền kinh tế Triều Tiên vào lúc này, vốn đang cần động lực để phát triển.

Bước đầu tiên hướng tới điều này là tăng hạn ngạch dầu mà Triều Tiên có thể nhập khẩu. Dưới nghị quyết của Liên Hợp Quốc, Triều Tiên có thể nhập khẩu 500.000 thùng dầu tinh luyện và 4 triệu thùng dầu thô mỗi năm.

Mỹ cũng có thể bật đèn xanh cho việc kết nối lại tuyến đường sắt liên Triều, vốn rất quan trọng với nền kinh tế Triều Tiên trước khi bị dừng hoạt động vào năm 2008.

Một đề nghị tích cực khác của ông Trump, với sự giúp đỡ từ phía Hàn Quốc, là mở lại khu công nghiệp Kaesong, một dự án kinh tế liên Triều được bắt đầu từ năm 2004 nhưng đã tạm thời đóng cửa từ năm 2016 do căng thẳng hạt nhân Triều Tiên lên cao.

Trước đây dự án này là nguồn thu ngoại tệ quan trọng của Bình Nhưỡng, nếu các lệnh trừng phạt bị dỡ bỏ, khu công nghiệp Kaesong có thể sản xuất được lượng hàng hóa trị giá 560 triệu USD mỗi năm, theo ước tính của Samsung Securities.

Ở phía bên kia, việc xử lý tình trạng của tổ hợp hạt nhân Yongbyon trở thành mấu chốt trong quá trình đàm phán của Bình Nhưỡng. Mỹ luôn muốn tổ hợp này bị dỡ bỏ hoàn toàn, nhưng đã không thể đạt được điều đó trong các cuộc đàm phán sáu bên trước đây.

Bình Nhưỡng có thể cho phép Mỹ thanh tra lò phản ứng hạt nhân công suất 5 megawatt, vốn được sử dụng để sản xuất plutonium, cùng với đó là các thiết bị khác để sản xuất uranium. Một bước đi xa hơn của Bình Nhưỡng là việc phá hủy toàn bộ tổ hợp hạt nhân Yongbyon và nếu điều này diễn ra, đó sẽ là thắng lợi lớn trên bàn đàm phán cho Washington.

"Nếu Mỹ có thể kiểm tra các cơ sở hạt nhân tại Yongbyon, họ có thể đạt được những tiến bộ trong việc đánh giá năng lực hạt nhân của Triều Tiên và thu giữ các nguyên liệu hạt nhân của nước này", ông Choi Kang, nhà nghiên cứu cấp cao tại Viện Chính sách Asan cho biết.

Trở lại với ông Trump, Tổng thống Mỹ có thể hứa hẹn về một hiệp định hòa bình giữa hai nước. Triều Tiên muốn bình thường hóa quan hệ ngoại giao với Mỹ và coi đó là một cách để bảo đảm sự tồn tại của chế độ.

Một tuyên bố chính thức kết thúc cuộc Chiến tranh Triều Tiên sẽ giúp ông Kim được an toàn dù đây chỉ là cử chỉ về mặt chính trị. Nếu bước đi này được thực hiện, Mỹ và Triều Tiên cùng Trung Quốc và Hàn Quốc sẽ có thể đi đến ký kết một hiệp định hòa bình, chấm dứt 70 năm thù địch giữa Bình Nhưỡng và Washington.

Những nhượng bộ khó khăn

Để có được những nhượng bộ kinh tế của ông Trump, ông Kim sẽ phải chịu áp lực cho phép kiểm tra các cơ sở hạt nhân của nước này. Mỹ muốn xác định các nguyên liệu có thể dùng để sản xuất vũ khí hạt nhân, như plutonium và uranium đã được làm giàu.

Trong tiến trình này, Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) nhiều khả năng sẽ vào cuộc để trở thành bên thực hiện các cuộc kiểm tra. IAEA đã cho biết cơ quan này sẵn sàng tham gia nếu đàm phán giữa các bên diễn ra thuận lợi.

Ông Trump luôn được biết đến như là người đàm phán kinh doanh rất cứng rắn. Và người ta cũng kỳ vọng Tổng thống Mỹ sẽ thể hiện điều đó trước nhà lãnh đạo Triều Tiên. Ông Trump có thể đề xuất hỗ trợ về mặt kinh tế bằng cách giúp phát triển thành phố biển Wosan của Triều Tiên để nó trở thành một trung tâm du lịch. Người đứng đầu Nhà Trắng thậm chí có thể hứa hẹn về những khoản hỗ trợ bằng tiền mặt với Triều Tiên, nếu Bình Nhưỡng tuân theo những chỉ dẫn của Washington.

Cuối cùng, ông Kim có thể bày tỏ ý định từ bỏ chương trình phát triển tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM) của Triều Tiên, vốn được Bình Nhưỡng tuyên bố là có tầm bắn vươn tới Mỹ. Đây chính là loại vũ khí mà ông Trump kịch liệt muốn Bình Nhưỡng từ bỏ.

Mỹ cũng có thể yêu cầu Triều Tiên thống kê toàn bộ lượng vũ khí hủy diệt hàng loạt mà nước này sở hữu, bao gồm cả các vũ khí sinh học và hóa học được Washington coi là mối đe dọa an ninh.

Việc Bình Nhưỡng từ bỏ hoàn toàn các vũ khí quan trọng để đối lấy những lợi ích kinh tế là điều khó có thể xảy ra. Nhưng ông Kim cần có những đề nghị đủ hợp lý để ông Trump ít nhất có thể nói rằng: "Người dân Mỹ bây giờ đã an toàn!".

Theo Zing

Các tin cũ hơn