Dự án bất động sản chiến lược tỷ USD bất ngờ khai tử

Dự án bất động sản dân cư và thương mại Bandar Malaysia do Công ty TRX City (thuộc Bộ Tài chính Malaysia) và Tập đoàn Đường sắt Trung Quốc thực hiện tại quận Sungai Besi, vốn được đánh giá là chất xúc tác để phát triển kinh tế song phương. Nhưng hôm 3/5 đã bất ngờ bị tuyên bố "khai tử".

Bandar Malaysia là một dự án phát triển lớn nhất tại Malaysia có vị trí chiến lược quan trọng, được đánh giá sẽ tạo cơ hội kinh doanh, đầu tư và việc làm phong phú.

Dự án bất động sản chiến lược của Trung Quốc ở Malaysia.

Dự án này ban đầu do Công ty TRX City một đơn vị của Công ty Phát triển 1 Malaysia Development Berhad (1MDB) đầu tư và thực hiện. Nhưng 1MDB gặp bê bối vào năm 2015 nên công ty này thuộc sở hữu của Bộ Tài chính Malaysia.

Để giải quyết khó khăn, TRX City đã kêu gọi đầu tư và chấp nhận bán 60% cổ phần (tương đương 1,7 tỉ USD) trong dự án này cho công ty liên doanh giữa Iskandar Waterfront Holdings (IWH) và Tập đoàn Kỹ thuật Đường sắt Trung Quốc (CREC) được gọi tắt là ICSB.

Ngày 3/5, TRX City bất ngờ ra thông báo “khai tử” thỏa thuận. Công ty này cho biết, họ chấm dứt thoả thuận cho phép ICSB trở thành nhà phát triển của dự án bất động sản dân cư và thương mại Bandar Malaysia.

Lý do phía Malaysia đưa ra là công ty liên doanh Malaysia - Trung Quốc không hoàn thành trách nhiệm chi trả trong mục điều kiện tuân thủ tiên quyết của hợp đồng.

Hiện nay, “Bộ Tài chính đã thu hồi 100% quyền sở hữu dự án để đảm bảo lợi ích của người dân được coi trọng”, thông báo cho biết.

Trung Quốc từ bỏ vì vốn?

Nhiều chuyên gia theo dõi sát sao sự việc đã nhận định một số lý do khiến mối liên kết chiến lược và đầy tiềm năng liên quốc gia này bị đứt đoạn.

Nhà phân tích kinh tế vĩ mô, TS.Hoo Ke Ping cho rằng, Trung Quốc không bật đèn xanh cho dự án này vì họ không đủ khả năng để đầu tư do bị kiểm soát vốn quá nghiêm ngặt.

“Tất cả các dự án mà Trung Quốc ký kết từ năm 2015 đến nay được cam kết mà không qua đánh giá cẩn thận tình hình tài chính đang chuyển biến xấu của Trung Quốc. Vì vậy, đến nay, các dự án của Trung Quốc (dù là tư nhân hay Nhà nước), nếu không phải là dự án chiến lược, họ sẽ rút ngay. Chiến lược ở đây có nghĩa là mang lại lợi ích địa chính trị cho Trung Quốc” - TS. Hoo nhận định.

Có thể Trung Quốc cũng muốn từ bỏ mảnh đất chiến lược Malaysia.

Vị Tiến sĩ này cũng nêu 1 lý do khác. Trước đây, dự án đầu tư vào Bandar có thể có ý nghĩa chiến lược với Trung Quốc nhưng nay đã hết. Bởi Bắc Kinh nhận thấy, qua dự án này, họ vẫn không nhận được hợp đồng đường sắt cao tốc nối Singapore - Malaysia, trong khi Nhật Bản đang có lợi thế tốt hơn.

Điều này cũng có ý đúng khi tờ Channel News Asia dẫn nhiều nguồn tin trong nội bộ dự án cho biết, sở dĩ, Bắc Kinh đầu tư vào dự án Bandar vì họ tin, có thể giành được hợp đồng phát triển đường sắt cao tốc Singapore - Malaysia trị giá 23 tỉ USD.

Lúc đó, Malaysia hứa hẹn sẽ cố hết sức giúp đỡ Trung Quốc thắng thầu dự án này. Nhưng, tới nay, nhiều khả năng Nhật Bản sẽ giành được dự án khiến Trung Quốc phật lòng.

Bên cạnh đó, sự sụp đổ của thỏa thuận Bandar Malaysia nêu trên khiến nhiều người cho rằng các khoản tài trợ của Trung Quốc thường đi kèm điều kiện "khó nuốt".

Trung Quốc mang nỗi lo lớn đến Campuchia.

Đối với các doanh nhân Malaysia, sự hiện diện của Trung Quốc còn đi cùng với một nỗi lo khác.

Họ chia sẻ với tờ Sunday Times ngày 7/5 rằng Trung Quốc có xu hướng mang theo lao động lành nghề bên cạnh những người không có tay nghề vào Malaysia, nhập khẩu các vật liệu như thép và máy móc từ Trung Quốc cũng như thực hiện các dự án với tốc độ và quy mô không tương xứng với hầu hết các công ty của Malaysia.

Theo Ngân hàng Thế giới và Cục Thống kê Malaysia, các công ty nhà nước Trung Quốc đã xây dựng và đầu tư nhiều dự án trị giá 35,6 tỉ USD vào Malaysia từ năm 2010-2016. Trong khi đó, kim ngạch nhập khẩu từ Trung Quốc sang Malaysia tăng gấp đôi trong một thập kỷ qua, vượt xa kim ngạch xuất khẩu của Malaysia sang Trung Quốc.

Sự phát triển đột ngột và nhanh chóng trong những năm qua cùng với quy mô lớn của các công ty từ nền kinh tế số 2 thế giới đã làm dấy lên nỗi lo sợ đối với các doanh nghiệp Malaysia. Ông Datuk Michael Kang, Chủ tịch Hiệp hội SME Malaysia, lo ngại: "Vấn đề là Trung Quốc sẽ sở hữu và kiểm soát toàn bộ chuỗi cung ứng".

Theo Đất Việt