Bước sang năm thứ 13 với 797.6 nghìn tỷ đồng vốn hóa thị trường, cùng với 1.2 triệu tài khoản… nhưng TTCK vẫn là một mảnh đất quá chật hẹp cho sự tồn tại của 105 công ty chứng khoán (CTCK).

Cơn bĩ cực từ vài năm trước vẫn chưa kết thúc. 105 CTCK, trong thời gian khó, đã phải làm đủ mọi cách để có thể sinh tồn. Cắt giảm nhân viên, thu hẹp hoạt động có lẽ là… “nghiệp vụ chính” của nhiều CTCK trong hai năm qua.
 

Dẫu vậy, cho đến thời điểm này, một số CTCK dường như chỉ tồn tại trên giấy tờ khi nghiệp vụ chính của một CTCK - môi giới - bị rút giấy phép, trụ sở làm việc thì lặn mất tăm... Chưa kể rất nhiều CTCK khác thoi thóp khi top 10 thị phần môi giới trên HOSE và HNX luôn chiếm trên 50%. Nhiều “ông lớn” một thời như SBS, MBS đang phải vật lộn để tái cấu trúc.

Đối với những broker, khó khăn trong thời gian qua là minh chứng cho một quy luật tất yếu: chọn lọc tự nhiên. Nhiều người mang vọng tưởng giàu lên nhanh chóng từ broker mà bỏ ngành nghề của mình chắc chắn đã nhận được bài học đắt giá khi họ chính là những người đầu tiên phải rời công ty trong đợt cắt giảm nhân sự.

Số broker còn lại là bao nhiêu? Chưa có con số thống kê chính thức, nhưng cũng đã rơi rụng khá nhiều so với thời hoàng kim 2007.

Cách đây không lâu, người viết có cuộc điện thoại đến Phòng đào tạo của Trung tâm đào tạo Ủy ban chứng khoán Nhà nước để hỏi về lớp Luật chứng khoán và Môi giới chứng khoán…

- “Phải chờ em à! ”

Tuy có kế hoạch đào tạo từ đầu năm, nhưng vài năm gần đây chưa bao giờ Trung tâm mở hết các lớp, và lớp nào cũng phải lùi thời gian khai giảng ít nhất nửa tháng để… chờ người đăng ký. So với cái thời người người nhà nhà đi học chứng khoán, thậm chí nhiều sinh viên vì không có tiền đóng học phí đã đi học “chui”… thì câu chuyện kể trên mang biết bao xúc cảm ngậm ngùi.

Con sóng tăng đầu năm nay mang lại chút hy vọng và an ủi với giới broker sau thời gian khó. Nhưng từ tháng 5 trở lại đây, thị trường bước vào điều chỉnh đi ngang, khối lượng giao dịch sụt giảm mạnh. Thỉnh thoảng thị trường lên cơn “co giật” như ngày 19/7 hay ngày 6/8, lại nhen nhóm kỳ vọng phục hồi từ NĐT…

Trong tình hình đó, diễn biến mua vào mạnh của khối tự doanh các CTCK trong nửa cuối tháng 7 đáng được lưu ý, và một động thái nữa của các CTCK cũng đáng nhận được sự quan tâm của thị trường…

Họ đang rầm rộ tuyển broker…

SSI đang cần tuyển nhân viên môi giới tại các chi nhánh Hà Nội, Hồ Chí Minh, Vũng Tàu, Hải Phòng, Nha Trang, hạn nộp hồ sơ 15/8.

HSC đang tìm kiếm vị trí tương tự tại Hà Nội và Hồ Chí Minh. Trong khi đó, FPTS cần 10 broker cho hai chi nhánh Hà Nội, Hồ Chí Minh. CTCK Tân Việt cũng đang tuyển liên tục… 50 broker cho các chi nhánh Hà Nội, Hải Phòng, Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Nha Trang, Vĩnh Long, Quy Nhơn…

Kim Eng còn “khủng” hơn khi cần 20 broker tại Hội sở, các chi nhánh khác như Hải Phòng (1 trưởng phòng môi giới, 5 nhân viên môi giới), Chợ Lớn (2 trưởng phòng và 10 môi giới) , Cần Thơ (15 môi giới), Đồng Nai (10 môi giới), Vũng Tàu (1 trưởng phòng và 10 môi giới)…

Kim Eng, trong quá trình mở rộng mạng lưới của mình, liên tục tuyển rất nhiều broker - các bản tin tuyển dụng của họ không có hạn nộp hồ sơ.

Cuộc cạnh tranh thị phần giữa các CTCK luôn khốc liệt, nên trong bản tin tuyển dụng của các CTCK, ngoài yêu cầu về bằng cấp chuyên môn, các kỹ năng bán hàng, chứng chỉ của Trung tâm đào tạo Ủy ban chứng khoán Nhà nước… thì các CTCK luôn ưu tiên các ứng viên có kinh nghiệm trong nghề.

SSI còn không ngần ngại khi ưu tiên “các ứng viên đang làm việc tại công ty chứng khoán khác” - nhằm mục đích trực tiếp lôi kéo mạng lưới khách hàng của ứng viên…

… và cả broker tự do!

Không chỉ tuyển broker, các CTCK cũng rầm rộ tuyển… cộng tác viên! Dù vị trí dự tuyển có khác nhau rất nhiều về tên gọi giữa các CTCK như: cộng tác viên phát triển thị trường, nhân viên hợp tác phát triển khách hàng… nhưng thực chất là họ tuyển môi giới tự do.

Không phải trả lương cứng, không phải đóng bảo hiểm cùng những phúc lợi khác như người lao động chính thức… là những ưu điểm của các cộng tác viên. Vì vậy, yêu cầu của các CTCK cũng dễ dàng hơn: chỉ cần là sinh viên năm 3, tốt nghiệp cao đẳng trở lên; có khả năng thương lượng thuyết phục khách hàng; không có yêu cầu về chuyên môn, chỉ cần… “có kiến thức cơ bản về kinh tế - tài chính” là đủ.

VNDirect (VND) đang tuyển 20 cộng tác viên phát triển khách hàng tại Hà Nội. Loại hình công việc thời vụ, hưởng lương cố định và kinh doanh. Yêu cầu chỉ là sinh viên năm 3 khối ngành kinh tế hoặc đã tốt nghiệp đại học, có danh sách khách hàng cơ bản đang đầu tư vào lĩnh vực tài chính… hạn nộp hồ sơ là 31/8.

CTCK Ngân hàng Quân đội (MBS) chi nhánh Hải Phòng cũng đang tìm kiếm nhân viên hợp tác phát triển khách hàng. Yêu cầu ứng viên là tốt nghiệp cao đẳng/đại học từ năm thứ 3 trở lên, có các kỹ năng về bán hàng, kỹ năng giao tiếp… ngày hết hạn nộp hồ sơ là 31/8…

Không phải ngẫu nhiên các CTCK lại tuyển môi giới vào thời gian này. Ngoài những ưu điểm đã kể trên, thì hiện nay - sau cơn sàng lọc của thị trường - rất nhiều broker mất việc tại các CTCK vẫn có mạng lưới khách hàng nhất định.

Tuy rằng mạng lưới của một ứng viên không rộng rãi nhưng nếu tận dụng được nhiều môi giới như vậy cũng góp phần cải thiện phần nào kết quả hoạt động cho các CTCK, trong khi chi phí bỏ ra không đáng là bao.

Ngoài ra, một số CTCK - điển hình nhất là MBS - đang trong quá trình tái cấu trúc, và muốn đầu tư cho tương lai hơn khi họ đang tìm kiếm những ứng viên tiềm năng để đào tạo họ trở thành nhân viên chính thức.

Theo Ninh Văn Ngọc - sinh viên năm 4 chuyên ngành Kinh doanh chứng khoán, Học viện Tài Chính, cậu đã liên hệ và sắp triển khai dự án tuyển cộng tác viên là sinh viên chuyên ngành chứng khoán của Học viện Tài chính cho MBS tại Hà Nội.

Đây là dự án của MBS để tìm kiếm và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cho tương lai. Các sinh viên được đào tạo miễn phí tại công ty, được trao đổi với môi giới của công ty và được tiếp xúc trực tiếp với công việc thực tế của một broker thực thụ.

Broker - những chuyển động và thay đổi trong nghề này luôn dành được sự quan tâm của thị trường. Không chỉ vì vai trò quan trọng của họ đối với một TTCK non trẻ như Việt Nam khi đa số NĐT còn thiếu kiến thức trong một kênh đầu tư rất phức tạp là chứng khoán; mà còn bởi vì họ là “bộ mặt” của TTCK.

Việc tuyển dụng rầm rộ các broker của CTCK trong thời gian gần đây liệu có phải là một tín hiệu báo hiệu cho sự hồi phục của thị trường? Hay là cuối năm nay, sẽ lại là một tết buồn nữa của giới broker chứng khoán?

Theo Vietstock/FFN