Đường cao tốc Hà Nội - Lào Cai có thể tính từ điểm đầu là nút giao với đường Thăng Long - Nội Bài thuộc địa phận Hà Nội.

Tài xế có thể lựa chọn lối vào bằng cách bắt đầu tại nút giao vòng xuyến ngay tại đường Thăng Long - Nội Bài hoặc rẽ vào quốc lộ 2 (đi Phúc Yên, Vĩnh Phúc) rồi rẽ phải để bắt đầu hành trình (ảnh).

Kể từ ngày thông xe toàn tuyến (21/9/2014), các phương tiện ôtô khi lưu thông qua con đường này sẽ rút ngắn thời gian đi lại từ 7 giờ trước đây xuống còn khoảng 3,5 giờ.

Mặc dù vậy do đặc điểm địa hình nhiều đồi núi nên rất nhiều đoạn gồ ghề, lên xuống dốc khiến các tài xế không thể đều chân ga để đảm bảo đúng thời gian như lý thuyết.

Gọi là đường cao tốc nhưng phần nhiều đoạn không có dải phân cách cứng. Có người cho rằng, phóng tốc độ cao dưới 80km/h cũng mất tự tin, nhất là những tài xế không chuyên nghiệp gặp lái xe đường dài. Dự án này được xây dựng theo tiêu chuẩn đường cao tốc loại A. Đoạn từ Hà Nội đi Yên Bái có 4 làn, 2 làn dừng khẩn cấp với tốc độ thiết kế 100km/h và đoạn từ Yên Bái đi Lào Cai có 2 làn xe, 2 làn dừng khẩn cấp, tốc độ thiết kế 80km/h.

Hai bên đường đoạn từ Vĩnh Phúc đi Phú Thọ, Yên Bái nhiều nơi được lắp đặt hệ thống hàng rào mắt cáo nhằm ngăn trâu bò và người dân đi ngang qua đường gây nguy hiểm.

Vào buổi đêm, ôtô không thể đi tốc độ cao do nhiều đoạn đường hẹp, không đèn cao cáp, tầm nhìn hạn chế khi các phương tiện khác đi ngược chiều gây chói mắt tài xế.

Trên thực tế, với việc xẻ núi xây cầu bắc qua sông suối vực sâu đã rút ngắn được khá nhiều khoảng cách từ thủ đô tới địa phận Lào Cai (chỉ còn 190km).

Nhiều tấm biển báo được lắp đặt có kích thước hơi nhỏ so với tầm nhìn của mắt người. Hai bên đường đoạn từ Mậu A, Văn Yên (Yên Bái) tới thành phố Lào Cai dài khoảng 100km hầu như không có nhà dân và chỉ xuất hiện duy nhất một trạm bán xăng dọc đường.

Riêng biển báo số điện thoại tổ chức trực cứu hộ, cứu nạn, cứu thương 24/24h xuất hiện khá dày và to. Các tài xế sẽ được kịp thời cứu hộ giao thông khi có sự cố.

Đi trên tuyến đường này các tài xế cũng được chứng kiến suốt toàn tuyến một điều vui tai, đến bất cứ trạm thu phí nào cũng có một nữ nhân viên trẻ trung, lịch sự niềm nở tươi cười, chào hỏi, cảm ơn khi dừng xe mua vé.

Để đổi lại nụ cười đó, họ phải liên tục mua vé với các mức giá khác nhau và mang về một bộ sưu tập cước đường bộ Hà Nội - Lào Cai.

Cao tốc Nội Bài – Lào Cai có tổng mức đầu tư gần 1,5 tỷ USD, đi qua 5 tỉnh, thành phố gồm Hà Nội, Vĩnh Phúc, Phú Thọ, Yên Bái, Lào Cai, được xây dựng theo tiêu chuẩn đường cao tốc loại A, đạt vận tốc thiết kế lên tới 120 km/giờ. Khi đưa vào khai thác sẽ rút ngắn thời gian đi lại suốt tuyến từ 7 giờ trước đây xuống còn 3,5 giờ.

Công trình đã khiến cho hơn 25.000 hộ dân thuộc diện ảnh hưởng, phải di dời, GPMB và phải xây dựng tới 99 khu tái định cư, áp dụng chương trình phục hồi thu nhập cho gần 17.000 hộ dân. Ngoài ra, đây là dự án đi qua địa hình, địa chất phức tạp nhất, được xây dựng xuyên từ khu vực đồng bằng lên vùng núi Tây Bắc, với nhiều đồi núi và vượt qua hai con sông Hồng và sông Lô.

Cao tốc còn có khối lượng công việc đồ sộ nhất, với 120 cầu lớn, nhỏ, một hầm xuyên núi, đạt hơn 100 triệu m3 đất đá…