>>Triển vọng điện gió từ biển Cần Giờ
>>Biến nước thành điện: Hay nhưng chưa khả thi


Chạy... gió

Chạy gió - từ nghe lạ, nhưng lại là chuyện thật. Một lần hầu chuyện các cụ cao niên, tôi mới “thấm” chuyện nửa hư, nửa thực này.

Cụ Nguyễn Văn Tình, 80 tuổi, ở thị trấn Liên Hương bảo: "Trước kia nơi này còn là vùng đất hoang sơ, nhà xây, cây cối, ruộng vườn thưa thớt. Đất trống trải dài, nhưng trồng được thứ để ăn không dễ dàng gì. Lúa, ngô, xoài, mận... vừa mới đơm hoa, kết trái đã bị gió cứ đánh tả tơi, rụng lả tả. Một năm cuồng phong quần quật đến 6 - 7 tháng, đất trời mù mịt trong cơn cát bụi.

Bữa cơm gia đình dọn ra, ai cũng ăn lấy ăn để, chậm thì cát bụi bay vào cơm, canh, thậm chí là gió hất đổ. Những ngày trời nổi cơn thịnh nộ, cửa nhà đóng kín như vắng chủ, người ra đồng, kẻ lên nương rẫy cứ chúi nhùi vì gió đẩy, gió xô. Thời ấy, không có hồ, đập thủy lợi như bây giờ nên nông nghiệp làm ăn thất bát vì cậy nước trời. Ngư nghiệp cũng trầy trật, ghe thuyền nháo nhào tìm nơi tránh gió.

Con người lam lũ cả 360 ngày, có 3 ngày tết để đi thăm hỏi, chúc mừng họ hàng, người thân nhưng cũng không mấy người dám ló mặt ra đường. Sắm được chiếc xe đạp là mừng quýnh, vậy mà khi ra đường lại lo ngay ngáy. Gặp khi ngược gió thì đạp bở hơi tai, lúc xuôi chiều thì “xe bay, xe nhảy” đến hết hồn".
 

Dự án điện gió ở Tuy Phong đầu tiên tại Việt Nam
 

Cụ Tình kể câu chuyện mà khi viết bài này tôi thấy cái từ “Chạy gió” chứa nhiều cảm xúc.

Cụ kể: "Những năm đầu giải phóng, có đôi vợ chồng nghèo, dựng tạm căn nhà tre, cót làm tổ uyên ương. Chẳng biết thế nào mà đến ngày cô vợ khai hoa nở nhụy thì gió nổi lên như bão tố. Tiếng vợ gào thét chuyển dạ cùng với tiếng gió thổi đùng đùng, làm anh chồng mặt mày xanh mét.

Mặc cho bà đỡ đẻ dùng đủ mưu mẹo nhưng đứa trẻ trong bụng vẫn chưa chịu chui ra. Tình cảnh nguy cấp, ai ấy đứng ngồi không yên, bỗng đâu một cơn gió thổi mạnh bứt tung mái hiên nhà, tạo ra tiếng nổ to như pháo bắn.

Tức thì một tiếng khóc eo eo vang lên, thằng bé chui ra đỏ hỏn... Mọi người thở phào bảo, năn nỉ hết lời, mời đủ thứ nó chẳng thèm ra, vậy mà nghe gió nó lại sợ, thôi thì đặt tên nó là Gió để sau này nó không cứng đầu, cứng cổ. Từ chuyện thằng Gió, mà sau này nhiều gia đình dựng vợ gả chồng cho con cái, cũng tế nhị nhắc chúng tránh... sinh con vào mùa gió".

Gió... đẻ ra tiền

Tôi nhớ, khi còn công tác ở Tuy Phong, ông Ngô Minh Chính, Bí thư Huyện ủy đã nói: “Gió ở Tuy Phong là... gió đẻ ra tiền”.

“Tiền” mà Bí thư Huyện ủy nói chính là việc khai thác, sử dụng tiềm năng, lợi thế nguồn năng lượng sẵn có trong tự nhiên ở xứ “gió và nắng”. Thay bằng chạy gió như trước kia, giờ người dân Tuy Phong lại hồ hởi... đón gió. Minh chứng rõ ràng khi 20 tua-bin gió loại FL MD-77 (Fuhrlaender của Đức) có công suất 1,5 MW/tổ máy, đường kính cánh quạt 77m gắn trên cột tháp cao 85m mọc lên trên đất Tuy Phong.

Đây là dự án điện gió đầu tiên tại Việt Nam có quy mô lớn nhất khu vực Đông Nam Á khởi công từ năm 2008 do Công ty cổ phần Năng lượng tái tạo Việt Nam (REVN) đầu tư theo hình thức B.O.O (xây dựng - kinh doanh - sở hữu), với tổng vốn 70 triệu USD. Và, điện từ các tua-bin này đã kết nối vào lưới điện quốc gia (cấp 110 kV), cung cấp khoảng 85 triệu kWh điện và giảm phát thải 58.000 tấn CO2 /năm.

Toàn bộ dự án hoàn thành sẽ có 80 tua-bin, với tổng công suất 120MW xây dựng trong một quần thể kiến trúc độc đáo và thoáng đãng, đẹp mắt.

Ông Nguyễn Đức Thứ, Tổng Giám đốc (REVN) cho rằng, sử dụng nguồn năng lượng gió sẽ giảm thiếu hụt điện quốc gia, mặt khác phát triển điện gió sẽ thúc đẩy phát triển các ngành công nghiệp phụ trợ. Trong quá trình triển khai dự án, các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước ở Trung ương, địa phương quan tâm, thường xuyên đến thăm công trình.

Ngày 18/4/2012, tại buổi lễ khánh thành giai đoạn 1, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đánh giá việc đưa Nhà máy phong điện 1 - Bình Thuận vào hoạt động là bước khởi đầu quan trọng trong lĩnh vực phát triển năng lượng tái tạo, không chỉ có ý nghĩa to lớn về vấn đề môi trường, về Nghị định thư Kyoto mà còn phát huy nội lực của đất nước. Do đó, cần tiếp tục nghiên cứu khai thác tốt tiềm năng, thế mạnh của nước ta về phong điện.

Niềm vui òa vỡ

Nhớ ngày trụ điện gió đầu tiên được dựng lên, già trẻ, gái trai... kéo đến đông nghịt. Ai cũng tròn mắt, hồ hởi trước cái cánh quạt to đùng treo tít tận trời cao. Mới đây, đến thăm dự án Phong điện, gặp mấy cụ già đứng nhìn hàng quạt gió 20 chiếc quay vù vù trên không trung, tôi nói vui “Mấy cái quạt gió này mát quá, cụ nhỉ”.

“Tổ tiên dòng họ tôi mấy đời sống trên mảnh đất này, khổ sở vì gió, giờ lại thấy vui vì gió”- một cụ già phấn khởi cho biết. Các cụ bảo vui vì thiên nhiên đã quy phục bàn tay con người, cái bất lợi đã thành cái có lợi.

Trong suốt chiều dài lịch sử, trải qua bao biến đổi thăng trầm, Tuy Phong vẫn luôn khẳng định được  những giá trị riêng  biệt của vùng đất đầy nắng, gió. Từ một miền đất hoang sơ, cằn cỗi, đến nay nhà cửa xây san sát, nhiều công trình phục vụ dân sinh, kinh tế mọc lên quy mô, bề thế.

Ruộng đồng, nương rẫy, núi rừng phủ kín mùa xanh ngút ngàn. Ghe thuyền về bến bội thu tôm cá. Sức sống ở vùng đất “thừa nắng, thừa gió” đang từng ngày khởi sắc. Chẳng nói thì ai cũng thấy, người từ Sài Gòn ra, Hà Nội vào đều dừng lại ngắm nhìn những trụ điện gió cao sừng sững đứng bên bờ biển xanh, quay những vòng quay hy vọng.

Về Tuy Phong cứ nghe xôn xao chuyện gió. Không là cái gió khắc nghiệt của mấy mươi năm về trước mà lại là những dự định “bắt gió đẻ ra tiền”. Nghe đâu, ngoài dự án Phong điện này, còn có một số dự án phong điện khác nữa sẽ được tiếp tục đầu tư, tương lai khi du khách đi trên quốc lộ 1A địa bàn Tuy Phong giống như đi giữa rừng quạt gió.

Ánh dương cuộn tròn trong vòng quay những chiếc quạt gió. Câu chuyện chạy gió và gió đẻ ra tiền cứ kéo dài mãi...
 

Theo BaoBinhThuan