Hiện tại khó khăn

Năm 2011, Vosco (VOS) có khoản thu nhập khác đạt xấp xỉ 510 tỷ đồng, trong đó có hơn 505 tỷ đồng xuất phát từ hoạt động thanh lý bán tàu, bao gồm: 2 tàu hàng khô cũ, trọng tải nhỏ được đóng cách đây hơn 20 năm và một tàu chở dầu, hóa chất đóng vào năm 2005. Vitranschart (VST) cũng có khoản thu nhập khác, giá trị hơn 270 tỷ đồng, từ việc bán 3 con tàu Phương Đông 1, Phương Đông 3 và Vtc Star trong năm vừa qua.

Cả VOS và VST đều có điểm chung là lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh đều bị âm và chỉ có thể thoát lỗ nhờ các khoản thu nhập khác, mà cụ thể là việc bán tàu. Nhưng nhìn vào lợi nhuận VOS hay VST đạt được, NĐT chỉ thêm nản lòng. VOS có vốn điều lệ 1.400 tỷ đồng, doanh thu gần 3.000 tỷ đồng, nhưng lợi nhuận sau thuế chỉ đạt 6,7 tỷ đồng.

VST doanh thu thuần hơn 1.850 tỷ đồng nhưng lợi nhuận sau thuế chỉ hơn 1 tỷ đồng. Với việc EPS 2011 của VOS và VST chỉ đạt 30 đồng/CP và 18 đồng/CP, không khó hiểu vì sao giá CP của 2 công ty trên sàn lại chỉ có 3.000-4.000 đồng/CP.

Không chỉ bán tàu, các công ty vận tải biển còn bán thêm các tài sản khác như bất động sản. Chẳng hạn VST bán văn phòng chi nhánh tại Quảng Ninh; hay như Hàng hải Đông Đô (DDM) tiến hành hoàn tất thủ tục, chứng từ để xin giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà cho diện tích 1.860,09m2 sàn tại khu chung cư cao tầng Lạc Trung-Hà Nội, đảm bảo đủ điều kiện nhượng bán khi có cơ hội.

Năm ngoái, trong kế hoạch thoát khỏi thua lỗ của DDM, các mục tiêu bán bất động sản tại Nha Trang, Hà Nội cũng đã được chọn lựa.

Ngoài những khó khăn chung của ngành tàu biển, chẳng hạn cước vận chuyển giảm, nhu cầu giảm hay giá nhiên liệu biến động bất thường, các doanh nghiệp trong ngành còn phải chịu gánh nặng nề nợ vay không hề nhỏ.

Vinaship (VNA) có khoản vay và nợ dài hạn lên đến hơn 600 tỷ đồng vào ngày 31-3, trong khi vốn chủ sở hữu chỉ hơn 300 tỷ đồng và vốn điều lệ 200 tỷ đồng. Tính đến hết quý I, tổng tài sản của VOS đạt hơn 5.200 tỷ đồng, nhưng trong cơ cấu nguồn vốn của VOS lại có đến hơn 3.100 tỷ đồng là vay và nợ dài hạn, gần 160 tỷ đồng là vay và nợ ngắn hạn.

Đây là minh chứng cho tình trạng các đội tàu của công ty vận tải biển được hình thành chủ yếu vốn vay và hệ quả là chi phí tài chính đã “bào mòn” không ít nguồn thu của doanh nghiệp. Ngành nghề kinh doanh chính đang khó khăn, các công ty vận tải biển sẽ “xoay tiền” như thế nào để giảm áp lực nợ vay?

Tương lai mờ mịt

Doanh nghiệp rơi vào khó khăn là chuyện bình thường trong hoạt động sản xuất kinh doanh, điểm mấu chốt ở đây là phải tìm ra giải pháp để tái cấu trúc, vượt khó và chờ thời cơ để trở lại. Tuy nhiên, những giải pháp mà các công ty vận tải biển đang niêm yết trên sàn dường như chỉ mang tính chất vá víu, tạm bợ hơn là một liều thuốc cực mạnh để bệnh nhân “đau” nhưng sau đó sẽ “lành bệnh”.

Vận tải biển là một ngành nghề đặc thù, vì vậy các cổ đông bên ngoài nếu không có chuyên môn cao sẽ rất khó tham gia hỗ trợ. Vinalines với tư cách cổ đông lớn của nhiều công ty dường như chưa phát huy được vai trò cổ đông lớn của mình trong việc hỗ trợ, lèo lái doanh nghiệp, điều này khác với một số tập đoàn, tổng công ty khác cũng có “con” đang niêm yết trên sàn.

Một câu hỏi được đặt ra ở đây là liệu việc bán tàu có thể diễn ra mãi được hay không? Lấy trường hợp của VST, tính đến đầu năm nay, đội tàu của công ty có tổng cộng 13 chiếc với tổng trọng tải 274.097 Dwt. Năm 2012, VST tiếp tục bám sát thị trường mua bán tàu, đẩy nhanh tiến trình bán thêm 3 tàu Viễn Đông 3, Viễn Đông 5 và VTC Light. Khi không còn tàu để bán, VST nói riêng và các công ty vận tải biển nói chung sẽ lấy đâu ra nguồn thu cho mình?

Cũng cần nói thêm rằng, hoạt động bán tàu cũ mặc dù ghi nhận vào thu nhập khác nhưng lại là đặc thù của các doanh nghiệp vận tải biển. Nhưng điều băn khoăn ở đây là nguồn thu từ hoạt động này được dùng để tái đầu tư như thế nào cho hiệu quả thì hầu như chưa thấy doanh nghiệp vận tải biển nào khiến NĐT hài lòng.

Chủ trương “hiện đại hóa” rồi “trẻ hóa” đội tàu vẫn được các công ty công bố ra bên ngoài nhưng thành quả lại chưa thấy.

Đáng buồn hơn, trước đây mỗi khi có những tin tức liên quan đến việc bán tàu của các công ty vận tải biển trên sàn, thường CP sẽ “nổi sóng”, nhưng giờ đây chẳng còn ai quan tâm đến việc này nữa. Thậm chí còn có thống kê chỉ ra rằng, khi nào CP vận tải biển “có sóng” thì gần như đó là… giai đoạn sóng cuối của thị trường.

Theo ĐTCK