Có lần ngồi lê la cà phê, tôi được nghe một người Sài Gòn thứ thiệt nói, muốn biết thành phố phát triển thế nào thì hãy đi trên các con đường lớn ở khu trung tâm, còn muốn biết người Sài Gòn sống sao thì hãy vào các con hẻm.

Thật vậy, trái hẳn với sự ồn ào, náo nhiệt, hình ảnh xe hơi, xe máy chen chúc nhau trên con đường nhiều vạch kẻ giữa các tòa cao ốc, những con hẻm ở Sài Gòn dù lớn, dù nhỏ cũng thật yên bình và mang màu sắc riêng.

Không gian xanh mát bên trong "hẻm thiền" ở Gò Vấp

Chùa Châu An là ngôi chùa đầu tiên trong số 4 ngôi chùa ở hẻm

Khi ấy, xung quanh đây toàn bụi cây, nhà cửa còn lụp xụp và có đường ray xe lửa chạy dọc đường Lê Quang Định. Gần đường ray là nhiều bụi tre mọc um tùm, đời sống cũng khó khăn nên sư cô và sư thầy tu ở chùa phải ăn măng mọc từ các bụi tre này. Sau thời gian, nhiều tu sĩ biết đến xin vào chùa ở nên chùa có thêm nhiều đệ tử.

Theo lời ni trưởng Lệ Phát, sau khi chùa Châu An xây dựng được khoảng 10 năm thì ni trưởng Huỳnh Liên đi khất thực ngang qua vùng này, thấy có duyên nên xin tổ thầy của chùa Châu An nhường lại một mảnh đất để xây dựng Tịnh xá Ngọc Phương.

Con hẻm sạch sẽ, thoáng mát tạo cảm giác bình yên, thanh tịnh khi vừa đặt chân đến

“Sau đó là hòa thượng Đức Chơn, hiện đang tu ở chùa Long Huê (Gò Vấp) đi ngang cũng thích vùng đất này nên xin tổ thầy một mảnh đất để xây dựng chùa Già Lam. Vậy nên cả Châu An, Ngọc Phương và Già Lam đều có diện tích khá rộng và mát mẻ. Còn chùa Huệ Đức thì nhỏ hơn, 4 chùa xếp thành hình vuông trong khuôn viên hẻm”, ni trưởng Lệ Phát cho hay.

Không gian xanh mát trong chùa Quảng Hương Già Lam

Chuyện lạ trong "hẻm thiền"

Cũng theo ni trưởng Lệ Phát, nhiều nhà nghiên cứu phong thủy nói vùng đất có long mạch tốt, có hình con rồng. Trong đó, chùa Châu An là đầu rồng, tịnh xá Ngọc Phương là bụng rồng và chùa Già Lam là đuôi rồng.

Theo thời gian, chùa Già Lam và tịnh xá Ngọc Phương xuống cấp một số hạng mục nên được xây dựng lại khang trang hơn. Riêng chùa Châu An đến năm 1995 mới bắt đầu trùng tu. Khi chùa Châu An hoàn thành thì nhiều hộ dân trong hẻm cũng cất lầu, đời sống khấm khá hơn.

"Những buổi chiều, ngồi nhâm nhi ly cà phê, nghe tiếng tụng kinh, gõ mõ mà lòng tôi cảm thấy thanh thản và cảm giác như trút hết đi những muộn phiền của cuộc đời...". Ông Lê Thành Sơn

Ông Lê Thành Sơn (61 tuổi, người dân trong hẻm) bày tỏ, ông đã từng đi nhiều con hẻm khác ở Sài Gòn nhưng “hẻm thiền” vẫn có những nét đặc sắc. Ông Sơn nói: “Những buổi chiều, ngồi nhâm nhi ly cà phê, nghe tiếng tụng kinh, gõ mõ mà lòng tôi cảm thấy thanh thản và cảm giác như trút hết đi những muộn phiền của cuộc đời”.

Cứ đến khoảng 4 giờ chiều, con hẻm mới có một vài xe qua lại đan xen với màu áo lam của những Phật tử đến lễ chùa. Riêng mùng Một và ngày Rằm hàng tháng, hẻm trở nên tấp nập nhất là vào buổi trưa và tối.

Ông Tường, chủ quán cà phê đầu hẻm chia sẻ khu vực này còn được gọi là vùng đất Phật vì trong phạm vi 5km có đến hơn 10 ngôi chùa lớn, nhỏ. Do vậy, nhiều tiệm cơm chay, nhà hàng chay cũng mọc lên quanh khu vực như ở đường: Hoàng Hoa Thám, Trần Quý Cáp,…(quận Bình Thạnh).

Các bạn trẻ sinh hoạt gia đình Phật tử trong chùa Quảng Hương Già Lam