“Tên lửa tầm thấp nhất thế giới” đã bước xuyên qua tòa nhà Quốc hội Mỹ đêm 15/1, Washington Post nhận định.

“Đầu đạn” với độ dài 1.416 chữ dưới dạng “Điều khoản Luận tội chống lại Tổng thống Donald Trump” đã được hộ tống từ cánh Nam bởi một đoàn nghị sĩ Dân chủ của Hạ viện với nghi thức hiếm thấy để tiến vào phòng Thượng viện.

Đó sẽ là nơi các nghị sĩ Cộng hòa dành những tuần sắp tới cho nỗ lực vùi dập những tài liệu bom tấn đe dọa hủy hoại nhiệm kỳ của ông chủ Nhà Trắng.

Nghi thức ký với hơn ba chục cây bút

Gần một tháng sau khi Hạ viện thông qua 2 điều khoản luận tội - bao gồm lạm dụng quyền lực và cản trở Quốc hội, mà không có một lá phiếu ủng hộ nào của phe Cộng hòa, Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi đã thực hiện một nghi thức ký với hơn ba chục cây bút trước khi văn kiện điều khoản luận tội theo đoàn hộ tống tới Thượng viện do đảng Cộng hòa kiểm soát, để xúc tiến phiên luận tội Tổng thống.

Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi ký các điều khoản luận tội chống lại Tổng thống Trump. Ảnh: Washington Post.

Văn phòng của bà Pelosi nói rằng bà chỉ tuân theo tiền lệ - ám chỉ hai Tổng thống Mỹ trước ông Trump từng bị luận tội.

Nửa giờ trước khi nghi lễ diễu hành hộ tống điều khoản luận tội bắt đầu, Văn phòng của Lãnh đạo đa số tại Thượng viện Mitch McConnell còn nói với các phóng viên rằng theo luật lệ của quốc hội, các điều khoản luận tội không thể chính thức chuyển tới Thượng viện cho tới ngày sau đó.

Dù chính thức hay không, bà Pelosi và đội nghị sĩ Dân chủ cấp cao đã bước vào phòng Rayburn vào lúc 17h15 theo giờ địa phương - nơi có hàng chục phóng viên ảnh tập trung, với các điều khoản luận tội được đặt trên bàn bên cạnh một tấm biển ghi dòng chữ “#DEFENDOURDEMOCRACY” (Bảo vệ nền dân chủ của chúng ta).

“Quá đáng buồn và bi kịch đối với đất nước chúng ta vì những hành động của Tổng thống làm suy yếu an ninh quốc gia”, chủ tịch Hạ viện nói. “Hôm nay, chúng ta sẽ làm nên lịch sử khi các nhà quản lý (luận tội) bước tới hội trường”.

Bà Pelosi ngồi xuống và ký vào văn kiện, hành động phải mất vài phút khi bà dùng nhiều chiếc bút khác nhau, để rồi sau đó trao những chiếc bút có khắc chữ ký của bà cho các nghị sĩ Dân chủ xung quanh như đồ lưu niệm.

“Chúng ta đã thực hiện xong! Đã làm xong”, Hạ nghị sĩ từ California, ông Maxine Waters - người kêu gọi luận tội Tổng thống Trump từ năm 2017, nói lớn trước khi bước ra khỏi phòng Rayburn với cây bút lưu niệm trên tay.

Nghi lễ hộ tống truyền thống

Tiếp đó là nghi lễ hộ tống các điều khoản luận tội tới Thượng viện. Thư ký Hạ viện Cheryl L. Johnson mang các điều khoản luận tội ra khỏi phòng và đi dọc hành lang chính của điện Capitol cùng với Hạ nghị sĩ Paul Irving và theo sau là 7 người giám sát luận tội được bà Pelosi “chọn mặt gửi vàng” để tiến hành phiên luận tội.

Đoàn nghị sĩ Dân chủ chuyển các điều khoản luận tội tới Thượng viện. Ảnh: AP.

Nghi thức chuyển điều khoản luận tội này theo bước lộ trình từng diễn ra ngày 25/2/1868, một ngày sau luận tội Tổng thống Andrew Johnson. Lúc đó, các điều khoản luận tội được chuyển tới Thượng viện bởi Hạ nghị sĩ Thaddeus Stevens - người đang bị bệnh nặng tới nỗi nhiều người phải để ông ngồi trên ghế để đưa qua điện Capitol.

“Mọi ánh mắt dõi theo Thad Stevens khi ông chông chênh giữa lối đi của Thượng viện đông đúc”, David O. Stewart đã viết như vậy về sự kiện này trong cuốn “Impeached”.

“Ông viện dẫn thẩm quyền của Hạ viện và người dân Mỹ, rồi thông báo: “Chúng tôi luận tội Tổng thống Mỹ Andrew Johnson về tội ác và hành động sai trái”.

Buổi lễ có phần nghiêm trọng nhưng lúc đó Hạ viện vẫn chưa quyết định những tội ác và hành động sai trái nào để luận tội Tổng thống, vậy nên ông Stevens trở lại Thượng viện một tuần sau đó với hơn hai chục trang giấy viết tay, trong đó cáo buộc Tổng thống Andrew Johnson với 11 điều khoản, bao gồm nỗ lực bôi nhọ, chế giễu, sỉ nhục Quốc hội Mỹ.

Theo Washington Post, những bước chân của Stevens tạo nên một kiểu truyền thống.

Và 130 năm sau, vào ngày 19/12/1998, các nghị sĩ Cộng hòa lặp lại bước chân luận tội đó, lần này là để đưa các điều khoản cáo buộc Tổng thống Bill Clinton cản trở công lý và nói dối.

Cuộc diễu hành hộ tống điều khoản luận tội này có nghị sĩ Cộng hòa Lindsey O. Graham và kết thúc trong văn phòng chật chội của Lãnh đạo Thượng viện Gary Sisco, người đã nhận văn kiện từ các thành viên Hạ viện, đặt nó trên bàn gần ảnh gia đình và điều khiển TV, rồi theo dõi đoàn hộ tống rời đi qua cánh cửa được trang trí với vòng hoa Giáng sinh.

Cả hai cuộc luận tội ông Johnson và Clinton đều kết thúc trong tha bổng. Tổng thống Trump được cho là cũng đi đến cái kết như vậy vì đảng Cộng hòa đang kiểm soát Thượng viện.

Tuy nhiên, các nghị sĩ Dân chủ đã bước đi cùng những điều khoản luận tội, bên dưới mái vòm điện Capitol hôm 15/1 và bước thẳng vào văn phòng Thượng viện, nơi thư ký Hạ viện Johnson dõng dạc thông báo “phiên tòa luận tội Tổng thống Trump”.

Cảnh tượng đó diễn ra trước mặt bức tượng bán thân của Tổng thống Richard M. Nixon đứng bên ngoài cửa Thượng viện.

Vị Tổng thống thứ 37 từng tránh cảnh tượng tương tự với bản thân bằng cách từ chức trước khi bị đưa ra luận tội.