Nga-Mỹ ép Israel phải chấp nhận thỏa thuận mới

Theo bình luận của DEBKAfile, những nhượng bộ lớn của Mỹ về vấn đề bảo đảm an ninh quốc gia của Israel đã giúp Moscow có thể đạt được lợi ích to lớn hơn cho các đồng minh của mình, được thể hiện trong biên bản ghi nhớ của Trump-Putin vào Syria ngày 8 tháng 8.

Những cam kết mạnh mẽ của Thủ tướng Benjamin Netanyahu, Bộ trưởng Quốc phòng Avigdor Lieberman và Tổng tham mưu trưởng Gady Eisenkott rằng: “Iran và Hezbollah sẽ không được phép thiết lập sự hiện diện quân sự vĩnh viễn ở Syria và đến gần biên giới với Israel” - đã “vỡ vụn” trong các phiên đàm phán bí mật giữa Nga và Mỹ.

Sự chấp thuận của Israel đối với những sắp xếp của Nga và Mỹ là sự bất đắc dĩ, nhưng nó là một sự nhượng bộ cơ bản rất lớn và không lường trước đối với giới phân tích.

Theo bản ghi nhớ thứ hai về Syria đã được sự đồng thuận giữa các Tổng thống Donald Trump và Vladimir Putin, một khu vực có chiều sâu 20km ở khu vực tỉnh Quneitra của Syria sẽ được thiết lập như là một "khu vực chống leo thang xung đột”.

Khu vực này sẽ do quân đội Nga và các lực lượng Syria được chỉ định để thiết lập lại và chế độ ngừng bắn ở đây.

Khoản 2 của Bản ghi nhớ khẳng định Mỹ và Nga đồng ý tiếp tục hoạt động của khu vực hạn chế leo thang xung đột ở khu vực Daraa (đối diện với biên giới Jordan) và khu vực Quneitra (đối diện biên giới Israel), do Trump-Putin thiết lập lần đầu tiên Hội nghị thượng đỉnh ngày 7/7 tại Hamburg-Đức.

Khu vực chống leo thang xung đột mới thuộc tỉnh Quneitra của Syria

Mệnh đề đó tuyên bố: "Mỹ, Nga và Jordan ngày 8 tháng 11 năm 2017 kêu gọi ‘giảm leo thang xung đột và xóa bỏ hoàn toàn sự hiện diện các lực lượng nước ngoài’ - đặc biệt là Iran và lực lượng Hezbollah Lebanon - ở các tỉnh khu vực miền Nam Syria".

Theo giới phân tích Israel, thỏa thuận này có rất nhiều kẽ hở mà Nga-Iran-Syria có thể lợi dụng để gây bất lợi cho Israel.

Thứ nhất là: Iran, Hezbollah cùng các lực lượng quân đội Syria sẽ không được hiện diện ở các khu vực này, nhưng thỏa thuận không đề cập đến các lực lượng vũ trang người Shiite khác. Tuy nhiên, các lực lượng người Shiite này về thực tế có rất nhiều sĩ quan cố vấn Iran trong đó.

Thứ hai là: Các nguồn tin quân sự của DEBKAfile lưu ý rằng, không có ngày cụ thể được ấn định trong thỏa thuận để "giảm và loại bỏ hoàn toàn các lực lượng nước ngoài" ở miền Nam Syria. Vì vậy, không có cách gì để ngăn chặn sự hiện diện quân sự của Iran và Hezbollah trong khoảng cách 20km đến các thành phố Israel, trong một khoảng thời gian “vô hạn định”.

Thứ ba là: Không có lực lượng (trung lập) nào giám sát, ngăn cản việc các lực lượng quân sự hiện diện trong các khu vực leo thang của Daraa và Quneitra, di chuyển từ điểm này sang điểm khác, dưới sự bảo vệ hay che chắn của các nhân viên kiểm soát quân sự của Nga.

Một quan chức của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cho biết, Nga đã “đồng ý làm việc với chế độ Syria nhằm loại bỏ các lực lượng được Iran hậu thuẫn, ở một khoảng cách xác định từ ranh giới biên giới Israel-Syria (do Israel vạch ra sau khi chiếm một phần lớn lãnh thổ của Syria trên cao nguyên Golan)”.

Theo quan điểm của chính phủ Mỹ, nếu Nga đồng ý để loại bỏ lực lượng Iran và Hezbollah ra khỏi biên giới Israel và Jordan, đó sẽ là một dấu hiệu sáng sủa cho thấy “chúng ta (chỉ Nga và Mỹ) đang đi đúng hướng”.

Tuyên bố rụt rè này cho thấy, dường như Washington cũng không chắc chắc rằng người Nga sẽ làm đúng tất cả thỏa thuận. Còn Moscow đơn giản là “không phản ứng gì” với các bình luận của chính phủ Mỹ, mà theo giới phân tích, dường như chỉ là những lời nói “đãi bôi” nhằm giúp Israel “nuốt trôi” dễ dàng hơn thỏa thuân Trump-Putin.

Trong khi đó, Jordan lại hoan nghênh "thành tựu quan trọng" và tính chất đúng đắn của thỏa thuận này. Mỹ và Nga cũng đồng ý mở rộng trung tâm chỉ huy phối hợp chung mà họ đang đặt ở Amman. Và đối với Jordan điều này tương tự như một đảm bảo cho sự an toàn biên giới của họ.

Một là: Hoạt động trên không phận Syria.

Hai là: Các cuộc tấn công phẫu thuật chống lại các đoàn xe và các cứ điểm Iran và Hezbollah.

Ba là: Phản ứng của quân đội Israel đối với các lực lượng Iran và Hezbollah “đang tiến đến gần biên giới của họ một cách nguy hiểm”.

Thỏa thuận mới của Nga-Mỹ đã đưa lực lượng Iran-Hezbollah đến sát các tiền đồn biên giới của Quân đội Syria

Tuy nhiên, khoảng cách này đã không được xác định chính xác, bởi cả Mỹ và Nga đều bác bỏ “đề xuất 50km” của Tel Avip. Do đó, lực lượng vũ trang Israel có thể ngăn chặn được Iran và Hezbollah ở sâu trong lãnh thổ Syria nhưng lại bất lực trước cửa ngõ nhà mình.

Bộ trưởng Hợp tác khu vực của Israel, ông Tzahi Hanegbi, người thường xuyên trao đổi với Thủ tướng Benjamin Netanyahu về các vấn đề ngoại giao, đã bình luận hôm 12/11 rằng, bản ghi nhớ mới "không đáp ứng yêu cầu rõ ràng của Israel về việc loại bỏ sự nguy hiểm từ việc lực lượng của Hezbollah hoặc Iran tiến sát đến biên giới Israel-Syria".

Tuyên bố này không có ý nghĩa gì hết, khi xét đến sự chấp thuận ngầm của chính quyền Trump đối với Nga, để cho lực lượng Iran và Hezbollah hiện diện và di chuyển tự do gần biên giới của Israel.

Các nguồn tin tình báo và quân sự của DEBKAfile báo cáo rằng, vào thời điểm hiện nay, những phần tử thuộc các đơn vị do Iran và Hezbollah chỉ huy (mặc dù danh nghĩa không phải là quân đội) đã mở các điểm giám sát đối diện với các cứ điểm của Quân đội Israel trên cao nguyên Golan, với khoảng cách chỉ vẻn vẹn từ 4km đến 15 km đến biên giới và dĩ nhiên là họ sẽ không chuẩn bị để di chuyển ra khỏi khu vực này.

Như vậy là chính các thỏa thuận của Mỹ với Nga, danh chính ngôn thuận là lập các “vùng đệm” bảo vệ đồng minh Israel nhưng về thực chất lại chính là những thỏa thuận chết người, cho phép Iran và Hezbollah tiến sát đến biên giới Israel hơn bất cứ lúc nào.

Theo Đất Việt