Đầu mùa giải 2010/2011, Pep Guardiola và Lionel Messi đã cùng nhau tạo ra sự thay đổi căn bản về cách nhìn đối với vị trí tiền đạo trong bóng đá hiện đại.

“False 9” – hay “Số 9 lầm lạc” là cách mà báo chí gọi về vị trí của Lionel Messi trong sơ đồ thi đấu của Barcelona. Chân sút người Argentina đã đẩy nhanh quá trình biến mất của các số 9 cổ điển.

Nằm trong cuộc cách mạng mang tên tiki-taka, Guardiola đã khéo léo bố trí Lionel Messi để đảm bảo hiệu suất ghi bàn khủng khiếp của cầu thủ xuất sắc nhất thế giới, đồng thời không làm giảm khả năng kiến tạo của anh.

Barcelona không phát minh nhưng lại tạo ra "số 9 lầm lạc" xuất sắc nhất.

Nền tảng

Thập niên 1990, 4-4-2 đặc biệt thịnh hành tại Premier League. HLV Alex Ferguson thành công rực rỡ với cặp tiền đạo Andy Cole và Dwight Yorke tại M.U. Nhưng đó đã là dĩ vãng. Sự xuất hiện của trào lưu cách tân chiến thuật (Mourinho, Guardiola, Dunga khởi xướng)đã tạo ra những hệ thống sơ đồ mới mẻ và hiệu quả hơn nhiều.

Trong các trận đấu ngày nay vốn bị thống trị bởi những hệ thống chiến thuật 4-3-3, 4-2-3-1 hoặc 4-5-1, các trung vệ đã hình thành nên thói quen chỉ cần kèm chết một cầu thủ - đó là trung phong cắm.

Nhiệm vụ của trung phong thường là lôi kéo sự chú ý của cặp trung vệ xa khung thành nhằm tạo cơ hội cho các đồng đội thi đấu. Phạm vi di chuyển của anh ta cũng chỉ quanh quẩn gần hàng ngang phòng thủ của đối phương.

Thi đấu với “Số 9 lầm lạc”, các trung vệ sẽ chẳng còn mục tiêu duy nhất để tiếp cận nữa.

Chiến thuật bóng đá cũng giống như thời trang vậy, có lúc nổi, có khi tàn rồi lại trở thành trào lưu. Số 9 lầm lạc từng xuất hiện trong buổi hồng hoang của bóng đá thế giới với Matthias Sindelar của đội tuyển Áo ở World Cup 1934. Đáng tiếc, bằng chứng video về cầu thủ này lại không được ghi lại.

Cách thức

Lấy trường hợp tiêu biểu của Messi, trong mắt của Guardiola, việc để anh ta thi đấu dạt cánh là sự phí phạm ghê gớm. Thay vì nhận bóng và bùng nổ, Messi hoàn toàn có thể vừa bùng nổ vừa cung cấp nguồn bóng dồi dào cho các đồng đội xung quanh.

Messi lôi kéo cặp trung vệ dâng cao tạo khe hở cho các tiền đạo cánh.

Vị trí tiền đạo cắm, kiến thiết kiểu số 10 hay sắm vai trong sơ đồ 2 tiền đạo đều không khiến Messi hài lòng.

Vị trí của Totti trong sơ đồ cách tân của HLV Luciano Spalletti tại Roma năm 2007 đã truyền cảm hứng cho Guardiola. Messi được bố trí thi đấu rộng hơn phạm vi của một số 9 và sâu hơn, trực tiếp hơn so với nhiệm vụ của một số 10. Cho tới nay, Messi vẫn là tiền đạo thi đấu lùi sâu nhất được ghi nhận trong làng bóng thế giới.

Vai trò của Messi khá phức tạp nếu nhìn anh ta thi đấu trên truyền hình trong hệ thống chằng chịt những đường chuyền tiki-taka của Barcelona.

Hãy xem sơ đồ bên dưới để hiểu rõ hơn về cách Messi tham gia vào những pha tấn công của Barcelona.

Messi chính là mồi nhử thu hút sự chú ý của cặp trung vệ tách khỏi các hậu vệ biến nhằm tạo khoảng trống và không gian cho đồng đội sử dụng tốc độ lẻn xuống đối mặt thủ môn. Cách này được áp dụng rất nhiều bởi ngay cả những Adriano hay Dani Alves cũng thường xuyên hưởng lợi bằng những bàn thắng.

Messi đột nhập khung thành trễ nhất so với đồng đội và bất thần ghi bàn.

Trong trường hợp cặp trung vệ không sập bẫy và vẫn giữ cự ly với các hậu vệ biên, Barca có cách tiếp cận khác. Với khả năng giữ bóng tuyệt vời của những Iniesta, Xavi, họ có đủ thời gian và không gian để dồn ép đối phương về 1/3 phần sân của họ. Lúc này, Messi sẽ là cầu thủ áp sát cầu môn trễ nhất. Hai tiền đạo cánh sẽ là mồi nhử để ngôi sao Argentina hạ gục thủ môn đối phương từ tuyến hai.

Một điều đặc biệt, Barca sở hữu toàn những tiền đạo có tốc độ bứt phá kinh hoàng như Pedro, Cristian Tello, Isaac Cuenca, Sanchez hay Neymar. Một điều kiện lý tưởng để hòa hợp với số 9 lầm lạc.

Kết luận

Thi đấu ở vai trò số 9 lầm lạc là nhiệm vụ khó khăn bậc nhất trong làng túc cầu. Hy sinh vị trí trung phong và chấp nhận đá lùi là một sự mạo hiểm đối với sự nghiệp. Nếu không phải cầu thủ phi thường sẽ rất khó để thành công.

Rê rắt, chuyền, tốc độ, trọng tâm cơ thể, dứt điểm cả gần lẫn xa, tầm nhìn chiến thuật, sự quyết đoán - những kỹ năng đó cần và thiết yếu để tỏa sáng ở vị trí này.

Ezequiel Lavezzi, Robin van Persie, Wayne Rooney, Carlos Tevez có thể đảm đương được phần nào nhiệm vụ này. Tuy nhiên, họ không có sự hỗ trợ như Messi tại Barca. Dưới trướng HLV Guardiola hay Tata Martino hiện tại là những ngôi sao hàng đầu thế giới về kiểm soát và chuyền bóng. Fabregas và Iniesta đều đủ khả năng hoán đổi vị trí với Messi trong những tình huống cụ thể. Quan trọng hơn, đằng sau họ là Busquets, Pique - những bậc thầy về phòng ngự.

Bởi vậy, thế giới bóng đá sẽ phải cảm ơn Guardiola, cảm ơn Barcelona đã góp phần phát triển nên một vị trí lạ lẫm và kỳ quặc bậc nhất trong làng túc cầu, đánh dấu sự cách tân mạnh mẽ hệ thống chiến thuật bóng đá hiện đại. Chelsea, Bayern Munich, AS Roma hiện tại cũng đều đang ít nhiều thành công với những số 9 lầm lạc Oscar, Muller hay Totti.

Có thể nói, Barcelona không phải là những nhà phát minh nhưng lại đưa số 9 lầm lạc lên một tầm cao mới, gần tới ngưỡng hoàn hảo và toàn mỹ - đó là Lionel Messi.

Theo Radio Viet Nam